Voor elke lichaamscel die er in je lijf te vinden is, zijn er ongeveer tien keer zo veel bacteriën terug te vinden. Dat is best veel, maar op ons lichaamsgewicht is dat maar een paar kilo. Het merendeel van deze bacteriën zorgt voor onze gezondheid. Zonder deze bacteriën in de maag en darmen worden eiwitten, vetten en koolhydraten minder goed opgenomen. De gunstige bacteriën produceren stoffen – zoals vitamines en ontstekingsremmende stoffen – die we hard nodig hebben.
Onze energiefabriekjes zijn de mitochondriën. Ze worden gezien als zelfstandige bacteriën die miljoenen jaren geleden in onze cellen zijn gaan leven. Dan hebben we het over een symbiose, een samenlevingsvorm met voordelen voor beide partijen. Goed beschouwd wil je met deze bacteriën een liefdesbaby. Mitochondriën hebben hun eigen DNA (erfelijk materiaal). Samen hebben we energie. Dat is toch een bijzondere vorm van liefde!
Even weer terug in dat lijf, daarin vinden enorm veel chemische reactieketens plaats. Een cascade aan reacties en in a split second ontstaan allerlei stofjes. Dat kan ook wel eens mis gaan door gebrek aan een grondstof en dan wordt een proces beëindigd. Reactiecascades kunnen door verschillende factoren stoppen, denk dan aan bijvoorbeeld onvoldoende bouwstoffen uit de voeding of een beschadiging. Bekend is dat medicijnen zoals statines (cholesterolverlagende medicamenten) de cascade aan biochemische kettingreacties onderbreken. Dan is het dus niet een bijwerking, maar de werking van een medicijn waardoor je niet vooruit te branden bent.
Altijd, overal, en hoe dan ook. Mitochondriën komen daarom in bijna alle cellen voor. In deze energiecentrales wordt van alles gefabriceerd: eiwitten en hormonen, maar ook grondstoffen. Essentieel is het ontstaan van celenergie in de vorm van ATP. Alles – tout – everything – tutti heeft ATP (= energie) nodig om te functioneren: spieren om aan te spannen, klieren om hormonen te maken, zenuwen om informatie voort te geleiden en organen om neurotransmitters en enzymen te maken. Voor al die biochemische reacties zijn verschillende grondstoffen nodig. Ze zijn ook nog eens allemaal belangrijk. Elke schakel in een machine is onmisbaar voor een soepele werking. Daarom zijn de bouwstenen uit onze voeding én een optimale gezondheid noodzakelijk voor de ATP-productie.
Een van de belangrijkste katalysatoren is het co-enzym Q10: een stof die je lichaam zelf maakt, vooral ten behoeve van de energieproductie in de mitochondriën. Deze stof wordt vaak gebruikt om de negatieve werking van statines te voorkomen.
Je kunt goed ziek worden als de mitochondriën gebrekkig hun werk doen. Er wordt dan minder ATP gemaakt en dat is een energiecrisis voor het weefsel waarbij functiestoringen, klachten en ziektes ontstaan. Mitochondriën hebben dus veel in de melk te brokkelen. Ik benoem het nog maar eens hoe breed werkzaam ze zijn: bij de geprogrammeerde celdood, celstofwisseling, hormoon-, eiwit en neurotransmitterproductie en ontgifting.
Mitochondriën kunnen samensmelten en meer energie gaan maken, maar ze kunnen ook uit elkaar vallen bij ziekte. De bovengenoemde hormonen hebben hier invloed op. Als je insulineresistent bent bijvoorbeeld, dan worden de mitochondriën ook insulineresistent. Acute stress in traumatische situaties kunnen er bijvoorbeeld voor zorgen, dat de mitochondriën uit elkaar vallen.
Alcohol, purines (uit orgaanvlees), suiker en vooral fructose uit glucose-fructose siroop hebben een negatieve invloed op de mitochondriën. Door deze voedingsstoffen (alhoewel vooral aan alcohol en suiker weinig voeding zit natuurlijk) maak je meer urinezuur aan. Hierdoor gaan de energieproductie van de cellen omlaag. Urinezuur kan je vooral verlagen door groente eten en veel bewegen. Fructose verteren en opnemen kost heel veel energie. Wat voor vrouwen nog extra vervelend is, dat ze na hun overgang na hun vijftigste, door de dalende oestrogeenspiegel, nog lastiger urinezuur kunnen afbreken. In het boek van Perlmutter – Drop Acid legt hij uit dat urinezuur insulineresistentie kan veroorzaken, vetopslag kan bevorderen, oxidatieve stress kan verhogen, mitochondriale disfunctie kan veroorzaken en hersenen kan verouderen. Interessant om verder te lezen dus.
Urinezuur dient onder een bepaalde meethoeveelheid te blijven. Urinezuur is trouwens van levensbelang en alleen schadelijk als het teveel wordt. Urinezuur heb je namelijk nodig voor spierspanning, het kan de zenuwprikkeloverdracht in je hersenen versnellen, het zorgt ervoor dat je ’s morgens wakker wordt onder andere en het is zelfs een antioxidant die ons kan beschermen. Alleen tegenwoordig stijgt het teveel. Het is overigens mogelijk om met een urinezuurmeter het gehalte te monitoren. Dit is iets anders dan de zogenaamde plasstrips overigens. De bloedwaarde is veel inzichtelijker. Bij een hoog urinezuur vermijd: suiker en fructose en zijn aanverwante vriendjes met een andere naam, alcohol strikt vermijden, zout beperken, geraffineerde koolhydraten zoals wit brood, witte pasta en rijst, chips, koek etc vermijden.
Ooit heb ik microscopisch beeld gezien van spierweefsel van varkens. Het ene was van een varken uit de beruchte bio-industrie-stallen en het andere was van een zelfvoorzienend scharrelvarken uit de Pyreneeën. Het verschil was enorm: in het weefsel van het varken dat bijna niet bewoog zaten amper mitochondriën in die van het scharrelvarken stikte het van de mitochondriën. Een van de sleutels om meer mitochondriën aan te maken is bewegen. En in het geval van dit varken komt daar dan ook nog eens bij dat de gevarieerdheid van het zelf bij elkaar gescharrelde eten ook zichtbaar gezonder is. Nuchter bewegen zonder te sterk te verzuren geeft nog een extra impuls aan de aanmaak van mitochondriën.
Goed voor jezelf zorgen, voldoende slaap nemen, straling vermijden, voeding met pesticiden, sigarettenrook en toxinen vermijden, medicatie zoals antibiotica, paracetamol, statinen, chemotherapie zoveel mogelijk vermijden (wat uiteraard niet mogelijk is als je echt behandeld moet worden), het gebruik van geraffineerde producten vermijden, we kennen het hele riedeltje wel. Gevarieerde voeding is van belang om de centrales te voeden met alle B-vitaminen, vitamine C, zink, magnesium enz.
Mitochondriën zijn gevoelig voor oxidatie. Antioxidanten die de mitochondriën beschermen zijn onder andere vitamine C en E, co-enzym Q10, melatonine (nachtrust), alfa-liponzuur, quercetine en bepaalde stoffen zoals het populaire curcumine uit geelwortel, EGCG uit groene thee en resveratrol uit rode druiven. We moeten goed zorgen voor onze liefdesbaby, ons energetische hoogstandje heeft best wat aandacht nodig. Slaap is essentieel voor ons. Als je slaapt worden je hersenen ’s nachts letterlijk schoongemaakt. Als je te weinig slaapt maak je ook te weinig groeihormoon aan voor herstel.
Powering the Cell – Mitochondria
In het boek van Christoffer Palmer – Brain energy, neemt hij een nieuwe stelling in dat veel psychische aandoeningen te maken hebben met een mitochondriale disfunctie. Wanneer de energieproductie van hersencellen faalt, kan dit leiden tot ontregeling van stemming, gedrag, en zelfs denken.
Hij geeft hierbij aan dat het ketogeen dieet kan helpen om de energieproductie in de hersenen te verbeteren. Hij heeft bij sommige schizofrene patienten opzienbarende resultaten behaald.
Emil Gabriel Warburg (1846 – 1931) was een Duits natuurkundige en hoogleraar fysica aan de universiteiten van Straatsburg, Freiburg en Berlijn. Hij kwam tot de ontdekking dat niet-functionele mitochondriën voor energieproductie, een aangetaste cel (de kankercel) overgaat op fermentatie. Fermentatie levert minder energie op dan de normale zuurstofverbranding, waardoor kankercellen zeer veel glucose nodig hebben. Je kan hier meer over lezen in het blog over het ketogeen dieet.
Je kan meer lezen over aanverwante aandoeningen in het blog over het ketogeen dieet.
Boekentips
Christoffer Palmer – Brain energy
Heather Sandison – Reversing Alzheimer’s
Richard Johnson – Nature wants us to be fat
William Cortvriendt – Kankervrij
Lisa Mosconi – The menopause brain
Heb je vragen of wil je meer weten over kruiden en voedingssupplementen? Vraag ons advies! Loop gerust onze winkel binnen, bel ons op of stuur een mail. We helpen je graag.
"*" geeft vereiste velden aan
Zij maken de beste natuurgeneeskundige middelen voor je geliefde dier. Oerkracht uit de natuur voor grote en kleine huisdieren.
