Eten is ontsteken
We zijn ons niet bewust dat we door te eten ook ontsteken. Elk moment wordt er weer opnieuw gescreend of die boterham met oude kaas geen bedreiging voor ons systeem is. Ons immuunsysteem is niet aangepast aan de veranderde leefomstandigheden ten opzichte van ons verre verleden toen we vervuild water dronken en het eten vaak ziekteverwekkers bevatte.
Het aangeboren immuunsysteem, wordt door een postpandiale (= na de maaltijd) ontsteking altijd geactiveerd. Evolutionair bedoeld om ons te beschermen. Wij zijn verwend omdat het minder nodig is. Dit mechanisme is nog heel functioneel, want je mag ervan uitgaan dat er nog voldoende plekken op de wereld zijn waarbij deze screening levensreddend is. Een ontsteking is nodig om onze cellen te beschermen, tegen virale- en bacteriële infecties, maar ook bij schade door andere invloeden, zoals straling.
Ik wil nog wel even benoemen dat dít aangeboren immuunsysteem overactief is als het gaat om voedselallergieën. Je ziet een overdreven reactie van het immuunsysteem zonder daadwerkelijke bedreiging van ziekteverwekkers.
Inflammaging
Is een vorm van chronische, steriele, laaggradige ontsteking. Steriel geeft aan dat er geen ziekteverwekkers mee gemoeid zijn. Pusserig gaat het niet worden. Chronisch komt omdat het aangeboren immuunsysteem niet weet hoe dit proces moet worden geremd of opgeheven. Disfunctionele immuniteit. Naarmate we ouder worden nemen laaggradige ontstekingen toe. We weten deels wat hieraan ten grondslag ligt, onder andere. dat het immuunsysteem of overactief is of juist minder. Meetbaar is dat met het klimmen van de leeftijd onder andere het aantal witte bloedcellen vermindert. Met andere woorden: de capaciteit van onze opruimingsdienst neemt af.
Cytokinen
Sinds covid zijn intrede heeft gedaan, heeft iedereen wel gehoord over de bedreigende cytokinestormen. Cytokinen zijn signaalstoffen die verschillende onderdelen van het afweersysteem stimuleren. Deze cytokinen doen ook een duit in het zakje bij inflammaging. Inmiddels weten we welke cytokinen verhoogd aanwezig zijn en welke remmende cytokinen onderdrukt worden. Een verkeerde afslag, net zoals dat eigenlijk bij auto-immuunreactie het geval is, maar meestal met een sluimerend karakter. Cytokinen zijn dus biomarkers, kleine eiwitten die door een scala aan cellen kunnen worden uitgescheiden, ze bevorderen of remmen ontstekingen.
De ontstekingsbevorderende biomarkers cytokinen
Cytokinen worden uitgescheiden door verschillende cellen, zoals T- en B-lymfocyten, macrofagen en nog een heel scala cellen die in alle lagen van ons systeem actief kunnen worden. Bedoeld om een goede immuunrespons te geven als er gedoe is: bedreiging zoals een infectie of voeding. Geef ze een naam: TNF-a, IL-6, IL-2, IL-1 Beta, IL-8. IL-15 en dan hebben we ook nog CRP (C-reactief Proteïne)
Wees gerust, we gaan ze niet allemaal uitdiepen. Gewoon even een voorbeeld: IL-6 kan door veel cellen van het immuunsysteem worden geproduceerd en zit in organen, spieren, vetweefsel en in het brein. Bij jongeren is deze cytokine in de regel niet detecteerbaar. Op leeftijd kunnen de waarden de pan uitschieten en brengt het gezondheidsrisico’s met zich mee, vooral met betrekking tot het zenuwstelsel, cognitie, stemming en beweging.
Een andere, TNF alfa, is een sterke ontstekingsremmende cytokine, bedoeld om op te ruimen een geprogrammeerde celdood te veroorzaken. Verhoogde waarden zie je vaak bij systemisch ontstekingsbeelden zoals reuma.
Zombiecellen en inflammaging
Een tijdje terug schreef ik over zombiecellen; deze cellen behoren ook tot inflammaging. Senescente/zombiecellen produceren een scala aan chemicaliën, die op hun beurt ontstekingsreacties uitlokken.
Blue zones
Nu is er gekeken naar mensen in de blue zones, die beduidend minder last hebben van deze processen. Bij deze “overlevers” zoals in Italië, zie je ook dat het aangeboren immuunsysteem minder te lijden heeft. En dan weten we inmiddels al dat leefstijlfactoren een belangrijke rol spelen. Soms wordt het telkens saaier, net zoals op leeftijd een verhaal voor de zoveelste keer vertelt. Ik ga ook herhalen hoe je je levensstijl kan aanpassen om je cellen te beschermen.
Het inflammagingdieet
Als variant: nu alle voedingsmiddelen die je moet gaan eten om te zorgen je ongezond ouder wordt en inflammaging een duwtje in de rug kan geven.
- Eet lekker veel snelle suikers, ongeraffineerde zetmeelproducten zoals koekjes, chips en snoep. Geniet van energiedrankjes en andere frisdranken.
- Maak veel gebruik van in elkaar geknutselde transvetten. Op de verpakking zie je vaak gedeeltelijk geharde vetten. Ze zijn volop aanwezig in fastfood, margarine en alle koekjes en baksel die ermee gemaakt worden.
- Plantaardige oliën zoals maiskiemolie, zonnebloem, soja- en koolzaadolie. Eet van deze oliesoorten grote hoeveelheden, ze zullen ontstekingen bevorderen en zitten ook nog eens vol met oplosmiddelen. Koudgeperst zijn ze meestal niet. Een patatje met mayo bevat ze allebei.
- Geraffineerde koolhydraten, witmeelproducten, pasta en rijst hebben dezelfde werking als suikers en HCFS-siroop.
- Drink lekker veel alcohol.
- Zorg dat je vlees eet dat je niet meer herkent, lekker bewerkt, gerookt of in worst verwerkt. Hamburgers zijn ook telkens meer bewerkt.
Herhaling is de kracht van de boodschap
Leerde ik op school en dan ging het om reclame. Mag ik nóg een keer reclame maken voor de gezonde levensstijl?
Wat kun je doen aan je levensstijl om cellen te beschermen?
Gezonde voeding die rijk is aan antioxidanten zoals vitamine C en E kunnen enige bescherming geven. Hierdoor vermindert het risico op schade aan cellen en mogelijk ook de vorming van de zombiecellen.
- Eet heel gevarieerd: verschillend gekleurde groenten 400-500 gram per dag, fruit (let op de hoeveelheid suikers) en vergeet de kruiden niet. Allemaal het liefst biologisch.
- Resveratrol uit o.a. rode druiven, (rode wijn), bessen, pruimen, appels, pistache, tomaat, cacao en rabarber, gaat celveroudering tegen en stimuleert de geprogrammeerde celdood.
- Eet veel noten, zaden en biologische eieren.
- Eet gezond vlees (liever niet rood) en vis, wild of biologisch.
- Eet niet te veel koolhydraten. Beperk alle geraffineerde vormen. Varieer met alle ongeraffineerde granen.
- Drink voldoende: water, kruidenthee en groentesap.
- En drink groene thee, omdat het antioxidanten bevat en cellen kan beschermen.
Periodiek vasten vermindert de opeenhoping van senescente cellen.
De omgevingsfactoren “beperken” die verantwoordelijk zijn voor de schade aan onze cellen zoals: straling, pesticiden, sommige medicijnen, luchtvervuiling, roken (ook e-sigaretten), oplosmiddelen, zware metalen enz.
Verzorg je lichaam met natuurlijke verzorgingsproducten.
Langdurige stress veroorzaakt oxidatieve stress in de cellen en dus schade. Hoe gebiedend het ook mag klinken: zoek ontspanning op, bijvoorbeeld door meditatie, yoga, ademhalingsoefeningen of tuinieren.
Beweeg: gebrek aan beweging vermindert kracht, herstel en de toename van de spiermassa. En dan is het spreekwoordelijke “If you don’t use it, you will lose it” van kracht.
Neem je nachtrust: zowel de regelmaat als het aantal uren dat je slaapt, is van groot belang voor het herstel en behoud van gezonde cellen. En dan kan jouw zelfherstellend vermogen in je dromen de zombiecellen om zeep helpen.
