De meest kenmerkende klacht van endometriose is PIJN en dat hoeft zich niet enkel te openbaren tijdens de menstruatie. Door de ontstekingen, bloedingen en mogelijk verklevingen in de vrije buikholte is het immuunsysteem reactief. Pijn is een duidelijk signaal en kan zich op verschillende manieren openbaren: op darmniveau bij het poepen, seks kan pijnlijk zijn, maar ook plassen is vervelend of pijnlijk. Alle organen binnen het buikvlies kunnen reactief zijn en dit kan zich uiten in zowel obstipatie als diarree.
Er is geen eenduidige bekende (wetenschappelijke) oorzaak van endometriose, maar men denkt dat het krijgen van kinderen op latere leeftijd, een hoge alcoholconsumptie, auto-immuniteit, oestrogeendominantie, chronisch hoge stressniveaus en erfelijkheid factoren allemaal een bijdrage kunnen zijn.
Reguliere behandeling
De pil of de Mirena-spiraal kunnen worden ingezet om de verdikking van het baarmoederslijmvlies of het endometrioseweefsel buiten de baarmoeder in toom te houden. Ook pijnstilling is meestal nodig. Een operatie waarbij de endometriosehaarden worden weggehaald kan effectief zijn, maar dit leidt ook geregeld tot verklevingen.
Onder de Chinese loep
De Traditionele Chinese Geneeskunde (TCM) beschouwt endometriose, en alle menstruatiepijn, als een bloedstagnatie. Er worden een paar oorzaken gegeven, waaronder:
- Koude-blokkade. Dit kan komen door een gebrek aan yang/levenskracht (zoals een burn-out), maar ook door ook een te grote blootstelling aan koude via de voeding of de omgeving.
- Stagnatie van Qi. Qi zorgt ervoor dat het bloed beweegt. Wanneer we bijvoorbeeld gestrest raken stagneert in onze lever de Qi-stroom. Energie in een file. Langdurige stagnatie van Qi kan op zichzelf pijn veroorzaken en zal uiteindelijk resulteren in het stagneren van de bloedstroom.
- Een slechte spijsvertering. Wanneer we niet in staat zijn ons voedsel goed te verteren hoopt het zich op als vocht dat de Qi en bloedstroom blokkeert.
Binnen de TCM wil men de Qi en de bloedstroom herstellen om de pijn te verminderen en daarmee de levenskwaliteit te verbeteren en de vruchtbaarheid te verhogen.
Voeding
Kijk eens waar je jezelf goed bij voelt, waar je baat bij hebt: warm, licht verteerbaar, voedzaam voedsel zoals soepen, stoofpotjes en bottenbouillon. Licht verteerbare voeding helpt bij de energetische Qi-stroming.
Pas de volgende voedingstips toe
- Vetzuren uit vis, noten en zaden.
- Granen, volkoren met vezels zoals rijst en haver.
- Ontzie de spijsvertering en gebruik warmte. Gestoomde, geroosterde of licht gekookte groenten, zoals kool, broccoli en groene bladgroenten. Een bord vol salade is meestal te koud en stagneert.
- Organisch eiwit van goede kwaliteit, waaronder biologische eieren, niet gekweekte vis en biologische kalkoen en kip.
- Ontstekingsremmende, verwarmende kruiden en specerijen, zoals peterselie, salie, kurkuma, gember, knoflook, kaneel, venkelzaad en kruidnagel.
Voedingsmiddelen die de neiging hebben ontstekingen uit te lokken of een puffie-gevoel te veroorzaken, zijn slijmvormend en werken vertroebelend:
- Rauw, koud of bevroren voedsel
- Zuivelproducten
- Gluten
- Sojamelk & verwerkte sojaproducten (tamari & tempeh uitgezonderd vanwege het fermentatieproces; deze kan je wel eten)
- Cafeïne
- Suiker
- Alcohol
- Verzadigde vetten, zoals in rood vlees en kaas (kokosolie en roomboter mogen wel) en in elkaar geknutselde transvetten
Leefstijltips voor endometriose
- Eet warm, voedzaam voedsel, vermijd ontstekingsbevorderend voedsel.
- Blijf warm. Houd je centrum warm: rug, buik en bekken.
- Bescherm jezelf tegen uitwendige kou, voorkom dat je te veel afkoelt.
- Beperk inspanning tijdens pijnlijke menstruatie. Een ontspannen wandeling of fietstocht is prima, maar ga niet naar de sportschool.
- Neem een warm bad of warme kruik.
TCM, ayurveda en paleo (het oerdieet) hebben belangrijke overlappingen
Westers gezien is er bij endometriose sprake van een overactief (ontstekingsbevorderend) immuunsysteem en in de regel ook een overmaat aan oestrogenen. Bovendien worden we telkens meer belast met hormoonverstorende stoffen in ons milieu: pesticiden in onze voeding, parabenen in lichaamsverzorging, weekmakers in plastics, en luchtvervuiling.
Om uitlokkende factoren te beperken is het zinvol om gluten met name uit tarwe en spelt met mate te eten. Dat geldt ook voor koemelkeiwit en geraffineerde suikers. Het vermijden of drastisch beperken hiervan zorgt vaak voor meer rust in het slijmvliesimmuunsysteem van de darmen en dat communiceert met ons hele systeem.
Minder suiker eten heeft een gunstige invloed op insuline en cortisol, beide hebben een oestrogeenverlagend effect. Als je veel last van stress hebt zal je cortisol hoog zijn en daardoor is je lever minder goed in staat oestrogenen af te breken.
Ontspanningsoefeningen om de stresshormonen te verlagen, ademhaling, yoga of meditatie kunnen allemaal een bijdrage zijn.
Met bepaalde voeding kun je de disbalans in de hormoonhuishouding prima ondersteunen: www.vanderpigge.nl/gezondheid/zo-werkt-ontgiften-met-voeding-2
De overeenkomsten tussen TCM, ayurveda en paleo zitten met name in de voedingsadviezen zoals hierboven beschreven.
Uit dit artikel een selectie van belangrijke stoffen met betrekking tot endometriose:
- DIM uit alle koolsoorten, specifiek broccoli: reguleert de oestrogeenhuishouding.
- Een goede vitamine-D-status (we houden als bloedwaarde minimaal 80 mmol aan).
- EGCG uit groene thee: rijk aan beschermende antioxidanten.
- Kurkuma: ontstekingsremmend en bevordert de lever en spijsvertering
Uit de praktijk blijken sommige natuurlijke enzymen te helpen om de bloedstolsels in de buikholte op te ruimen. Enzymen zoals die voorkomen in natto, en een enzym serrapeptase dat geproduceerd wordt door een bacterie die voorkomt in de darm van de zijderups.
Soms moet je alle zeilen bijzetten om je lijf in een betere balans te brengen, dat is niet een, twee, drie gefikst, maar zeker de moeite van het onderzoeken waard.
Nog een tip!
Dit endometriose-kookboek wordt veel aangeraden:
Kookboek endometriosedieet aanbevolen door gynaecologen en Endometriose Stichting – Endometriose te lijf
