Eetbare aardbeien in de tuin, welke soorten en hoe kweek je die?

Grote bosaardbei – Fragaria moschata

Waarschijnlijk inheems, maar zeer zeldzaam. In de natuur zal je die niet tegenkomen. Anders dan de bosaardbei, vormt deze plant (vrijwel) geen uitlopers en kan hij zich dus ook niet of nauwelijks klonen. De vruchtzetting is ook niet optimaal. Daarom was de van oorsprong Midden Europese plant, in Nederland nooit algemeen. Verruiging van de groeiplaatsen van de grote bosaardbei door een overvloed aan voedingsstoffen (onder andere veroorzaakt door stikstof), hebben de plant nog zeldzamer gemaakt. Daarnaast houdt hij ook van kalk, dat door verzuring schaarser wordt in Nederland.

De grote bosaardbei is een echte bosplant, dus hij wil graag in de halfschaduw staan. Als je de plant wilt kweken (en je kunt aan zaad of planten komen), dan moet hij vrij donker staan op kalkrijke grond. Bij voorkeur een lemige zandgrond en niet te nat (hij staat op droge tot vochtige grond).

De winkelvariant eetbare aardbei – Fragaria x ananassa

Deze eetbare aardbeien zal je vaak tegenkomen in de supermarkt en in tuincentra. De x in de naam zegt dat het een kruising betreft. In dit geval is het een kruising van de Fragaria virginiana en Fragaria chiloensis, twee Amerikaanse aardbeisoorten. Sommige bedrijven zetten die x niet in de naam. Dat kan onwetendheid zijn, het kan ook dat dat bewust gebeurt zodat je niet kunt zien dat het een kruising is.

De eetbare aardbeien zijn een stuk groter dan van de bosaardbei en grote bosaardbei. Het is een Amerikaanse plant, dus niet inheems en dus niet goed voor de biodiversiteit. Maar hij heeft wel grote aardbeien. Deze soort wil droge grond, zeker in de winter. Een optie kan zijn de plant in een waterdoorlatend mandje of bakje te laten hangen. Zo stroomt het overtollige water snel weer weg. Wel erg snel, dus als het heeeel lang droog blijft, zul je af en toe toch water moeten geven. Net als de andere aardbeiplanten, heeft ook deze plant een voorkeur voor kalkrijke grond.

Door gecultiveerde aardbeien

Zoals met alle fruit- en groenteplanten geldt, dat er wordt door geselecteerd vanuit de landbouw om nog mooiere, of in sommige gevallen resistentere plantenrassen te ontwikkelen. De aardbei is daar uiteraard geen uitzondering op. Nadeel van dat doorselecteren is, dat de genetische variatie verdwijnt. Het gevolg daarvan is, dat als de juiste ziekte uitbreekt, alle planten het loodje leggen, in plaats van slechts een deel. De kans is niet groot dat het door een ziekte helemaal mis gaat met je planten, maar de kans is wel een stuk groter bij gekweekte, gecultiveerde planten dan bij wilde.

Als je geen gecultiveerde planten wilt hebben, moet je goed kijken naar de naamgeving. De Latijnse naam hoort maar twee namen te bevatten: de geslachtsnaam (in dit geval Fragaria) en de soortsnaam (bij de bosaardbei is dat vesca). Heet een plant bijvoorbeeld, ik noem maar wat Fragaria vesca Red Fruit, dan heb je vier namen en dan is dat een gekweekte variant. Wil je goede aarbeiplanten kopen in deze omgeving? Kijk eens bij kwekerij Van Duivenvoorden