Vitamine B12 is een wateroplosbare vitamine en een essentiële stof die we niet zelf kunnen aanmaken. Daarom moeten we het opeten. En als je dan kijkt waar in onze voeding deze vitamine voorkomt, dan beland je bij dierlijke producten. Vitamine B12 vind je in vlees, vis, schelpdieren, gevogelte, zuivel en eieren.
Het is opvallend dat een tekort aan deze vitamine behoorlijk vaak voorkomt en dan hebben we het over ongeveer 10% van de bevolking. Bij ouderen is dit percentage zelfs meer dan 20%.
Als je deze groepen bij elkaar optelt hebben we het over een grote groep mensen met een verhoogd risico. Een van de redenen waarom een tekort niet altijd uit bloedonderzoeken tevoorschijn komt, is omdat we referentiewaarden (“normaalwaarden”) aanhouden. Binnen de referentiewaarden zijn deze groepen met een lage B12-waarde ook opgenomen. Zo komt het vaak voor dat de bloedwaarde onjuist als ‘oké’ wordt bestempeld. Mijn advies is om altijd de labwaarde op te vragen zodat je zelf de cijfers van de bloeduitslag kunt zien.
We hebben vitamine B12 nodig voor alle herstelprocessen in ons lichaam, de aanmaak van rode bloedcellen, DNA-synthese, een goede prikkelverwerking van zenuwcellen, én voor onze hersenfunctie. Het werkingsgebied is dus heel breed en daardoor kunnen de klachten door een tekort aan vitamine B12 heel divers en invloedrijk zijn.
Op het gebied van het zenuwstelsel kunnen klachten voorkomen als pijn, tintelingen of een doof gevoel. Maar ook mentale vermoeidheid en geheugen- en concentratieproblemen zijn bekende symptomen.
Vitamine B12 speelt een rol bij de neurotransmitters dopamine en serotonine. Als we daar te weinig van aanmaken kan dat invloed hebben op onze stemming en acties, ons in beweging komen en onze ‘(e-)motion’. Als de aanmaak van serotonine verminderd is kan dat tevens invloed hebben op onze nachtrust. Want hoe zit het ook alweer: uit serotonine maken we bij het donker worden melatonine, ons slaaphormoon.
Een tekort aan vitamine B12 kan voor bloedarmoede zorgen, omdat het betrokken is bij de aanmaak van rode bloedcellen.
Belangrijke snel delende cellen zitten in het beenmerg (bloedcellen) en in de slijmvliezen van de darmwand, maagwand, tong, slokdarm, enzovoort. Te weinig vitamine B12 kan ertoe leiden dat de slijmvliezen in je darm minder goed herstellen. Die slijmvliezen zitten ook in je mond, waardoor je gevoeliger kan zijn voor aften of een brandende sensatie hebt in je tong.
Homocysteïne is een stof die ontstaat bij de stofwisseling van eiwitten. Een hoog homocysteïnegehalte heeft een relatie met de ontwikkeling van Alzheimer en hart- en vaatziekten. En jawel, vitamine B12 heeft een gunstige invloed op het homocysteïnegehalte in het bloed.
Deze lijst kan nog een stuk langer. De kans is natuurlijk groot dat je jezelf herkent in een of enkele van de klachten. Laat je informeren of onderzoeken. Een tekort komt vaak voor en is frustrerend voor veel lichaamsprocessen. Wees vooral alert als je binnen een bepaalde risicogroep valt.
Ik weet nog van bekenden die injecties met vitamine B12 kregen. Dat leek de enige manier om de verstoorde opname te voorkomen. Daarvoor moest je dan maandelijks naar je arts, weliswaar op je tandvlees, want je was al bek af. Na zo’n injectie kwam je springend de praktijk weer uit.
Hink-stap-sprong terugkomend op meest voorkomende oorzaak van een vitamine-B12-tekort: een verstoorde opname in het maagdarmkanaal. Vitamine B12 wordt in het laatste deel van de dunne darm (ileum) opgenomen. Het probleem wordt echter al eerder in de maag veroorzaakt. Je hebt maagzuur en pepsine (een eiwitsplitsend enzym) nodig om vitamine B12 vrij te maken uit eiwitten. Voor dit proces wordt vitamine B12 gekoppeld aan de stof ‘intrinsieke factor’. De intrinsieke factor is een bestanddeel van het maagsap en wordt geproduceerd door het maagslijmvlies. Door bepaalde medicijnen of beschadiging van het maagslijmvlies wordt de aanmaak van voldoende maagzuur, pepsine en/of intrinsieke factor geremd en ontstaat er op den duur een vitamine-B12-tekort. Voilà.
We weten nu dat de actieve opname een cascade aan reacties is voor het al of niet slagen ervan. Die opname gebeurt in de darm via specifieke receptoren. Deze receptoren binden alleen vitamine B12 als dat eerst is gebonden aan intrinsieke factor.
Maar nu blijkt er door diffusie (vermenging van twee of meer substanties) ook een passieve opname van vitamine B12 plaats te vinden. Dus zonder enige bemoeienis van al die factoren en zonder arbeid te verrichten. Die opname is wel laag, gemiddeld wordt 1% van oraal toegediend vitamine B12 opgenomen via diffusie. Maar die diffusie geeft ruimte om met een hoge dosering voldoende vitamine B12 op te nemen. In vergelijking met de injecties is er dan geen sprake van ‘op je tandvlees lopen’ vlak voor een injectie omdat je een constante waarde behoudt.
Het is grappig om te zien dat bijvoorbeeld 240000 keer de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid (ADH) is toegestaan. Dat heeft alles te maken met de passieve opname die zo beperkt is.
Vitamine B12 is lid van de vitamine-B-familie. Er zijn in deze familie allerlei processen, verbondjes, waarin ze elkaar nodig hebben, een echte clan. Het zijn de ‘maffiosi’ onder de vitaminen. Zo moet je in deze familie ook echt rekening houden met vitamine B11 (foliumzuur). Je kunt verschillende klachten hebben die lijken op een te geringe hoeveelheid vitamine B12, maar dan blijkt het een gebrek aan vitamine B11 te zijn. Dit is een héle korte verklaring waarom in supplementen beide vitamines voorkomen. Een verklaring waarmee je niet helemaal wegkomt, kort door de bocht, in deze familie hebben ze allemaal een snor…
Vroeger had je alleen maar B12 in de vorm van cynanocobalamine, een niet-natuurlijke vorm die je met behulp van enzymen moet omzetten in een actieve, bruikbare vorm. Tegenwoordig zijn de actieve vormen methylcobalamine en adenosylcobalamine beschikbaar.
Methylcobalamine speelt een rol bij de aanmaak van onder andere DNA, myeline en verscheidene neurotransmitters. Daarnaast helpt het bij de afbraak van homocysteïne (zoals eerder benoemd in relatie tot hart- en bloedvaten en de hersenstofwisseling).
Adenosylcobalamine is werkzaam in de mitochondriën, onze energiefabriekjes. Het speelt een rol bij de stofwisseling van vetzuren, cholesterol en eiwitten én is van belang voor onze energie en de aanmaak van rode bloedcellen.
Ik ben vanavond laat opgebleven om dit blog af te maken, aan energie geen gebrek… Hoewel, pfff, ik neem bij het ontbijt toch een tabletje met B12 om iedereen morgen in de winkel weer energiek en sprankelend te kunnen helpen.
Wil je meer weten over vitamines? Kom langs in de winkel, mail of bel ons. Je bent van harte welkom!
Door het insturen van het formulier kunt je een reactie achterlaten of een vraag stellen over algemene zaken. Wil je liever direct een consult aanvragen dan kan dat ook.
Stel je vraag!"*" geeft vereiste velden aan
Zij maken de beste natuurgeneeskundige middelen voor je geliefde dier. Oerkracht uit de natuur voor grote en kleine huisdieren.
