Geschiedenis
Het fermenteren van voedsel (het veranderen van voeding met behulp van schimmels, bacteriën en gisten), wat oudere volkeren zoals de Egyptenaren deden, gaat gepaard met enzymatische reacties. Fermentatie werd gebruikt om producten zoals groente, langer houdbaar te maken. Pas in 1833 ontdekte de Franse wetenschapper Anselme Payen voor het eerst wat een enzym was. In gerst vond hij een groep enzymen die het zetmeel afbraken in makkelijker te verteren suikers.
In 1857 ontdekte Louis Pasteur alcoholische fermentatie en Eduard Buchner ontdekte in 1897 welke gist hierbij betrokken is. Maar het was de Deense chemicus Christian Hansen die in 1874 voor het eerst stremsel uit de maag van een kalf ging toepassen. Stremsel wordt nog steeds gebruikt om van melk kaas te kunnen maken.
Voeding
Enzymen zitten in eiwitten, maar vind je ook in fruit, zoals kiwi’s (actidaine), ananas, mango (amylase), honing (diverse enzymen waaronder amylase), bananen (amylase), avocado’s (lipase) en papaja. In ananas zit bromelaïne, in papaja zit papaïne. Het ene voedingsmiddel is rijker aan spijsverteringsenzymen dan het andere. Gefermenteerde voeding, zoals kaas, zuurkool, kimchi, kombucha en kefir en yoghurt, is zeer rijk aan enzymen. Voordeel daarvan is dat het veel probiotica bevat. Dit is uiteraard erg gunstig voor je darmflora.
Verhitting
Als je fruit en groente boven de 50 graden verhit, heb je kans dat er veel enzymen verloren gaan. Dus rauwe groente en fruit eten is belangrijk.
Welke soorten enzymen in de spijsvertering?
Je spijsvertering heeft enzymen nodig die het eten afbreken tot kleinere deeltjes zodat het opgenomen kan worden door de darmwand en zo in de bloedbaan getransporteerd kan worden naar alle cellen in je lichaam. Kauw maar eens een tijdje op een hapje rijst, dan zal je merken dat het steeds pappiger en zoeter wordt; dit komt door de inwerking van enzymen. We kunnen ze grofweg verdelen in vetsplitsende, koolhydraatsplitsende en eiwitsplitsende enzymen.
Zoals:
- Carbohydrase: splitst complexe suikers in enkelvoudige suikers
- Saccharase: splitst saccharose
- Maltase: splitst maltose
- Amylase: splitst zetmeel uit bijvoorbeeld rijst en aardappelen
- Diastase: splitst zetmeel specifiek uit gerst
- Lipase: splitst vetten
- Protease: splitst eiwitten
- Zymase: bevordert alcoholische gisting
- Pepsine: splitst eiwitten in de maag
- Lactase: splitst melksuiker
- DPP-IV: splitst gluten en granen
- Er zijn er nog veel meer die een rol spelen, wil je daar meer over lezen, lees dan hier
Daarnaast heb je nog vele enzymen die dieper in het lichaam werkzaam zijn. Dat zijn er zo veel dat ik ze niet allemaal hier kan opnoemen. In blog deel 2 ga ik daar verder op in.
Een tekort aan spijsverteringsenzymen
Een tekort aan enzymen komt niet snel voor, maar de kans daarop is het grootst bij een eenzijdige ongezonde voeding. Je krijgt de enzymen immers met je voeding binnen.
Als je een tekort hebt aan enzymen neemt vooral de ontgifting van je lichaam af, waardoor je te veel afvalstoffen vasthoudt wat o.a. kan leiden tot oxidatieve stress. Lees daar in het tweede blog meer over. Die afvalstoffen kunnen zich ook te veel ophopen in de lever, waardoor deze minder goed kan ontgiften. Voor ontgifting heb je allerlei vitamines, mineralen en eiwitten nodig, zoals alle B-vitamines (vooral, B6, B11 en B12), maar ook zwavelhoudende aminozuren (eiwitten).
Waar kan een tekort door komen?
Dat kan verschillende oorzaken hebben, zoals:
- Aandoening aan de darmen
- Disbalans in de darmflora
- Door verzuring van het lichaam; lees daarvoor ons blog over het zuur-base-evenwicht
- Als je te veel of te weinig eiwitten eet
- Als je ouder wordt maak je helaas minder enzymen aan
- Vrouwen hebben vooral boven de 40 jaar minder enzymaanmaak
- Roken
- Vervuiling door zware metalen
- Stress
- Eetstoornissen
- Bepaalde medicatie zoals antihistaminica verlagen de aanmaak van enzymen
- Kunstmatige stoffen in de voeding en een overschot aan omega 6 hebben een negatieve invloed
- Enzymen werken optimaal bij een lichaamstemperatuur van 37 graden, als het hoger of lager is, werken ze minder optimaal
Symptomen van een tekort aan spijsverteringsenzymen
- Een slechte vertering met gasvorming
- Lactose-intolerantie doordat het enzym lactase de melksuiker niet verteert
- Slechte wondgenezing door een gebrek aan bromelaïne en nattokinase
- Overmatige littekenvorming door een gebrek aan nattokinase en serrapeptase
- Te weinig betaïne geeft een verhoogde kans op bacteriële en parasitaire darminfecties
- Weefselverzuring
DAO
DAO (diamine-oxidase) is een bijzonder enzym waar mensen een tekort aan kunnen hebben en wat kan leiden tot een teveel aan histamine in het lichaam. Een DAO-gebrek kan aanboren zijn, maar kan ook komen door medicatiegebruik of door een infectie in de dunne darm. Wat heel kenmerkend hieraan is dat je na het drinken van rode wijn een vlekkerige huid of rode wangen krijgt en niet in slaap kan vallen. Een bepaalde ontregeling van de histaminespiegel kan tot slapeloosheid leiden. Wil je hier meer over weten? Lees dan verder.
Wil je meer weten over de werking van enzymen dieper in je lichaam? Waarom een goede enzymwerking goed is tegen ontstekingen, bloedingen, veroudering en nog veel meer? Lees dan snel verder in blog deel 2.
