Menstruatiepijn is niet normaal
Ik zeg het maar even, want pijn tijdens de menstruatie komt zó vaak voor en is zo ontzettend ingeburgerd, dat we collectief zijn gaan denken dat het normaal is. En dat is het niet. Ja, een klein beetje kramp hoort erbij, omdat je baarmoeder nu eenmaal een klein beetje moet “knijpen” om zich te kunnen reinigen. Maar pijn in een mate waardoor je moeite hebt met lopen, rechtop staan of om met behoud van je normale energieniveau door een rustige dag heen te komen, valt niet in de categorie “normaal”. Dat zijn geen normale PMS klachten.
….maar je hebt wel last van PMS klachten. Wat nu?
De natuur heeft voor alles een oplossing. Er zijn verschillende kruiden die kunnen helpen om je menstruatie te reguleren, overdreven zware bloedingen te normaliseren en overdreven pijn te verzachten. Verderop vind je een aantal heilzame kruiden toegelicht die je zelf kunt toepassen. Menstruatieklachten hebben daarnaast vrijwel altijd een relatie met je “embodiment”: de mate waarin je bewust en ontspannen aanwezig kunt zijn in je eigen lijf.
Pijn = blokkade
Overdreven menstruatiepijn geeft aan dat er een “blokkade” aanwezig is. In fysieke zin wil dat zeggen dat er een verminderde doorstroming is in een gebied dat verkrampt is of anderszins slecht functioneert. Wanneer je de doorbloeding in je buikholte stimuleert, verbetert de doorstroming, neemt verkramping af en verdwijnt de blokkade. Denk maar aan de effecten van massage: wanneer jij gestrest bent en je laat masseren, neemt de doorbloeding en doorstroming in je lijf zienderogen toe, jij ontspant je en je verkrampte schouders laten los. Zo werkt het ook in je buik.
Aandacht, bewustzijn en doorstroming
De begrippen “doorstroming” en “blokkade” hebben ook een energetische component. De oude Chinezen zeiden al: “Bloed volgt Chi”. Chi is de alomtegenwoordige levensenergie die in andere culturen ook wel bekend staat als ki (Japans) prana (Ayurvedisch) of nwyfre (Keltisch). Als je iemand bent die regelmatig mediteert of bijvoorbeeld yoga beoefent, ben je vast bekend met de ervaring dat het lichaamsdeel waar je je aandacht op richt en waar je in gedachten je adem naartoe brengt, warm wordt, gaat tintelen of “ruimer” aan gaat voelen. Naar de plaats waar jij je liefdevolle aandacht op richt, stroomt energie – zowel in fysieke zin door een grotere ontspanning en verbeterde doorbloeding, als in energetische zin door een toename van “bewustzijn” of “gewaarzijn”.
Embodiment: wees aanwezig in je buik
Je eigen liefdevolle aandacht is een grote genezende kracht. Leg je handen eens op je onderbuik en breng je liefdevolle aandacht en bewustzijn naar je buik en yoni (dit is Sanskriet voor je vulva en vagina. Sta je lichaam toe om in haar eigen tempo tot rust te komen. Forceer dit proces niet. Breng je adem rustig naar je buik en yoni en ontspan. Doe deze oefening dagelijks, in alle rust. Check ook overdag een paar keer bij jezelf in: hoe voelt je buik? Hoe voelt je lijf? Waar ben je met je gedachten? Oordeel niet, verander niets: het luisteren en invoelen op zichzelf is voldoende om het gewaarzijn in je lijf te vergroten en de doorstroming te laten toenemen. Op deze manier invoelend contact maken met je lijf is een krachtige manier om te deblokkeren. Onthoud: stromen is niet iets wat je doet, het is iets dat je laat gebeuren.
Kruiden voor een gezonde menstruatie
Duizendblad – Achillea millefolium
Duizendblad is een prachtig kruid om de doorstroming in je onderbuik te verbeteren en menstruatiepijn en PMS klachten te verlichten. Het bevat stoffen die je spijsvertering bevorderen en de doorbloeding van je buikholte en bekken sterk laten toenemen. Leg je hand eens op je onderbuik vlak onder je navel: is die plek bij jou (altijd) koud? Dit is een teken van een verminderde doorstroming van je buik en een “niet helemaal aanwezig zijn” in je buik. Duizendblad past mooi bij dat beeld. Ook voor de spijsvertering en voor koude handen en voeten is thee van duizendblad heel geschikt. Je zou een mooi ritueel kunnen maken van de hierboven beschreven embodiment-oefening in combinatie met thee van duizendblad.
Herderstasje – Capsella bursa pastoris
Herderstasje is dat schattige plantje met die zaaddoosjes in de vorm van kleine hartjes, die ik vroeger als klein meisje plukte en uitstrooide over het tafeltje van de Grote Jongen op wie ik verliefd was in groep 3. Het groeit overal in bermen en velden en heeft een bloedstelpende werking op overdreven zware menstruele bloedingen. Gebruik herderstasje als tinctuur, een week voor de start van je menstruatie en gedurende je vloeiing.
Tevens is herderstasje een tonicum voor de bekkenbanden, dat kan worden ingezet bij zwakke of slappe banden, bijvoorbeeld in de periode na het afronden van de borstvoeding. Gebruik herderstasje altijd buiten de maaltijden om, omdat de looistoffen in het kruid je spijsvertering remmen.
Chinese engelwortel – Dong Quai – Angelica sinensis
Chinese engelwortel is een adaptogeen tonicum voor vrouwen. Het werkt bijzonder sterk op de doorbloeding van de buikholte, waardoor congestie van het bekken wordt opgeheven. Op die manier versoepelt dit kruid de hormooncyclus en vermindert het vooral overdreven menstruatiepijn en PMS klachten. Vooral voor vrouwen die al pijn hebben vóórdat ze daadwerkelijk vloeien, is Dong Quai een passend kruid. Chinese engelwortel kan door de sterk voedende werking op de vrouwelijke geslachtsorganen ook goed worden ingezet als ondersteuning bij vaginale droogte. Dong Quai werkt het beste in de vorm van capsules, en wordt doorlopend gebruikt gedurende twee of drie maanden. Let op: als je overdreven veel bloed verliest is Dong Quai minder geschikt en kun je beter kiezen voor een ander kruid, bijvoorbeeld herderstasje, vrouwenmantel en/of monnikspeper.
Monnikspeper – vitex agnus castus
Monnikspeper werd vroeger door monniken gebruikt om de geslachtsdrift te remmen zodat het celibaat wat beter vol te houden was. Bij vrouwen werkt monnikspeper eerder regulerend op het libido. Monnikspeper is een krachtig kruid voor de vrouwelijke hormoonbalans, met name om het ritme van de cyclus te herstellen. Na een periode van pilgebruik is agnus castus onmisbaar om de natuurlijke cyclus weer op de rit te krijgen. Daarnaast ondersteunt agnus castus bij emotionele klachten rond de menstruatie, zoals stemmingswisselingen, prikkelbaarheid, premenstruele neerslachtigheid en premenstruele rusteloosheid (PMS klachten). Tot slot vermindert monnikspeper waterretentie rondom de menstruatie, wat vaak gepaard gaat met buikpijn, opgezette handen, voeten, enkels, een gezwollen gezicht, pijnlijke borsten of hoofdpijn. Monnikspeper kun je het beste gebruiken in de vorm van capsules en het doorlopend dagelijks innemen gedurende ongeveer 3 cycli.
Vrouwenmantel – Alchemilla vulgaris
Vrouwenmantel staat in menige tuin. Het is dat plantje met die donzig-zachte ronde bladeren waarin de dauw ’s ochtends zo mooi schittert in de morgenzon. Middeleeuwse alchemisten verzamelden die dauw uit vrouwenmantelbladeren om te gebruiken bij hun magische werk. Vrouwenmantel werkt sterk remmend op vloeiingen en afscheiding. Zodoende wordt dit kruid gebruikt om zeer zware menstruele bloedingen te stelpen. Ook na de bevalling wordt vrouwenmantelthee gebruikt om de nabloeding te stelpen en de baarmoeder snel te laten krimpen. Nog steeds komen nieuwe vaders dit kruid voor hun kraamvrouwen bij ons halen op advies van de verloskundige. (Wel altijd even overleggen met je eigen verloskundige.) Naast zware menstruaties wordt vrouwenmantel gebruikt bij witte vloed. Drink vrouwenmantel als thee voorafgaand aan je menstruatie en tijdens je vloeiing. Buiten de maaltijden om gebruiken, omdat de samentrekkende stoffen de spijsvertering remmen.
Wilde yam – dioscorea villosa
Wilde yam wordt in de (internationale) volksmond ook wel “colic root” genoemd. Dat is niet voor niets, want wilde yam is een uitstekend spasmolyticum (krampopheffend kruid) voor de spieren, darmen, maag, galblaas en baarmoeder. De ontkrampende werking maakt wilde yam een goed middel tegen (te hevige) menstruatiekramp. Daarnaast bevat wilde yam een scala aan stoffen met een oestrogeen-achtige werking, waardoor dit kruid ook in het algemeen ondersteuning kan bieden bij hormonale klachten en PMS klachten. Wilde yam kun je het beste gebruiken in de vorm van een tinctuur in de periode voorafgaand aan en tijdens je menstruatie.
Let op: alle bovengenoemde kruiden hebben wisselwerkingen met de anticonceptiepil. Ook wisselwerkingen met andere geneesmiddelen zijn mogelijk. Overleg altijd met een deskundige. Ga met menstruatieklachten ook altijd even langs je huisarts om te laten onderzoeken of alles pluis is.
Voedingsstoffen
Er zijn aanwijzingen dat tekorten aan bepaalde essentiële vitaminen en mineralen bij kunnen dragen aan hormonale klachten en een te pijnlijke menstruatie. Denk aan je vitamine D, magnesium, B-complex en zink.
Ga met de stroom mee
Vrouwen zijn cyclische wezens: we bewegen ons in onze menstruatiecyclus samen met de maan door een zich steeds herhalende cyclus van groei, stralen, oogsten, loslaten/inkeren en regenererende rust. In die natuurlijke cyclus is je menstruatie de fase waarin je lijf zich letterlijk en figuurlijk ontdoet van oude ballast (bloed en oud opgebouwd slijmvlies en oude of klemzittende emoties). Dit proces vereist rust en een korte periode van inkeer. Veel vrouwen zijn zich hier echter niet van bewust en staan de hele maancyclus lang in de “aan”-stand. Hard doorwerken, een drukke planning en veel in je hoofd zitten zijn activiteiten die goed passen bij de periode rondom je eisprong, maar totaal niet bij je menstruatie.
Oude ballast loslaten
Wanneer je veel last hebt van je menstruatie, is het zinvol om meer bewust in lijn te komen met wat je lijf aan het doen is: namelijk oude ballast loslaten en tot rust komen. Ben jíj ook aan het loslaten en tot rust aan het komen? Kun je ruimte scheppen voor dit proces? Let wel: ik beweer echt niet dat je in een maanhut moet gaan zitten en niet kunt werken wanneer je menstrueert. Maar wellicht kun je afspraken die veel van je vergen beter plannen in de weken rond je ovulatie, tijdens je premenstruele periode en menstruatie extra ontspanningsoefeningen doen en je algehele tempo een paar dagen verlagen.
Laatste tip: hoe vriendelijker je jezelf omhult met je eigen zelfcompassie en zelfliefde, hoe minder je om je heen hoeft te grommen. Echt!
Happy vrouwendag!
