In deze blog ga ik het over twee planten hebben: wilde marjolein en echte marjolein. Deze planten vallen onder dezelfde familie en lijken in meerdere opzichten erg op elkaar, zowel qua vorm, als qua smaak. Ik behandel eerst de wilde marjolein en daarna het meest zichtbare verschil met de echte marjolein.
De wilde marjolein is een plant uit de lipbloemenfamilie (Lamiaceae). Planten uit de lipbloemenfamilie zijn erg in trek bij bijen en hommels. Binnen deze familie zijn de diverse soorten dovenetel (Lamium en Lamiastrum), munt (Mentha), tijm (Thymus) en marjolein (Origanum) de meest bekende planten in Nederland. De planten uit deze grote familie hebben bloemen die de vorm hebben van een lip. Er is een bovenlip (het bovenste deel van de bloem) en de onderlip. Bij veel dovenetelsoorten zijn de bloemen dusdanig groot dat je de lippen ook goed kunt zien, zoals bij de witte dovenetel, de (bonte) gele dovenetel en de gevlekte dovenetel. Bij de wilde marjolein zijn de lippen minder duidelijk zichtbaar.
De wilde marjolein is een plant die tot ongeveer 60 cm hoog kan worden. De plant heeft min of meer driehoekige, kleine bladeren die kruislings tegenover elkaar staan en met een korte bladsteel aan de stengel zitten. Kruislings betekent dat elke hogere bladkrans in richting haaks staat op de bladkrans hieronder.
De stengel van de wilde marjolein staat rechtop. De bloemen, die in de nazomer en herfst tevoorschijn komen, zijn meestal roze van kleur (soms wit) en zitten met veel bloemen bij elkaar in een soort van krans bovenin de stengel en vlak hieronder. Dit heet een schijnbloem. Wilde marjolein is een kalkindicator, wat inhoudt dat je deze plant alleen tegen kunt komen op plekken waar (voldoende) kalk in de grond zit. Om die reden heeft de plant dan ook last van zure regen, die de kalk oplost.
Planten groeien vaak samen met planten met vergelijkbare eisen. Zo’n samenstelling van planten wordt wel een plantengemeenschap genoemd. Als een plant uit een plantengemeenschap heel specifiek is in de eisen en verder bijna nergens groeit, wordt dat wel een kensoort genoemd. Zo ook bij de wilde marjolein.
De wilde marjolein is een kensoort voor de associatie (een bepaald soort plantengemeenschap) van dauwbraam en marjolein. Deze plantengemeenschap bestaat vrijwel volledig uit vele soorten vrij hoge, forse kruiden en enkele soorten grassen. De associatie komt voor op droge, zonnige, kalkhoudende grond en is te vinden in Zuid-Limburg (kalkverweringsgronden) en kalkhoudende grond in Zeeland. Belangrijk hierbij is dat er slechts incidenteel of niet gemaaid of begraasd wordt.
Als we nu gaan kijken waar de wilde marjolein groeit, dan is dat bij voorkeur op zuidhellingen (warmer en zonniger), op zandige klei of kleiig zand (zoals in Zeeland), langs de grote rivieren, in het zuidelijk deel van de duinen en in Zuid-Limburg. Algemeen is hij in Nederland nergens, het meest voorkomend in Zuid-Limburg en Zeeland. Buiten Nederland komt de plant ook van nature voor in de rest van Europa, behalve de noordelijkste regionen, Zuid-Azië en het Atlasgebergte.
Wilde marjolein is in trek bij diverse vlindersoorten.
Wilde marjolein is net als de echte marjolein aromatisch.
Echte marjolein lijkt erg op wilde marjolein. Een belangrijk en herkenbaar verschil is dat bij echte marjolein de bladeren geen bladsteel hebben en bij wilde marjolein wel. Overige verschillen zijn niet altijd aanwezig, zoals de bloemkleur en de kleur van de aanwezige schutbladeren (minibladeren vlakbij de bloem).
In Nederland maak je bijna geen kans om een echte marjolein tegen te komen, hij is hier in het wild (zeer) zeldzaam, mede omdat echte marjolein minder vorstbestendig is dan wilde marjolein en beide soorten hun oorsprong in Zuid-Europa hebben.
Nu hoor ik je al denken, maar welk van deze soorten is nou de echte oregano? Daar zijn de wetenschappers het dus totaal niet over eens helaas. Dus de termen marjolein en oregano worden vaak door elkaar gebruikt. Er wordt ook wel gesproken over de wilde oregano (dat is dan de wilde marjolein) en de echte oregano of majorana (echte marjolein). Persoonlijk vind ik dat ook de beste benadering, omdat beide planten origanum in de naam hebben (de link tussen origanum en oregano is snel gelegd) en de verschillen zo klein zijn.
Buiten dat je marjolein of oregano heerlijk kunt gebruiken in de keuken, wordt het ook op diverse manieren toegepast in de kruidenkunde. Er wordt vaak etherische olie van gemaakt die dan inwendig gebruikt kan worden in de vorm van capsules. Oregano is een sterk kruid en minder geschikt om puur op de huid toe te passen. Dit moet altijd geadviseerd worden door een aromaspecialist.
Oregano-olie wordt vaak ingezet voor allerhande infecties. Inwendig zou het kunnen worden toegepast bij schimmelinfecties, bacteriële infecties en virale infecties. Wil je hier meer over weten? Kijk dan eens op natura foundation.
Wilde oregano (Origanum vulgare) | Natura Foundation
Door het insturen van het formulier kunt je een reactie achterlaten of een vraag stellen over algemene zaken. Wil je liever direct een consult aanvragen dan kan dat ook.
Stel je vraag!"*" geeft vereiste velden aan
Zij maken de beste natuurgeneeskundige middelen voor je geliefde dier. Oerkracht uit de natuur voor grote en kleine huisdieren.