Mondgezondheid

Mondverzorging

Tandenpoetsen

Mondverzorging begint natuurlijk met goede poetsgewoontes; hoe vaak en hoe lang poets jij jouw tanden? En op welk moment van de dag? En op wat voor manier, want je kan elektrisch poetsen of met een gewone borstel. Het blijkt vooral belangrijk om met aandacht en rustig je tanden echt 2 minuten te poetsen. Mijn mondhygiëniste vertelde onlangs dat het het mooiste is om 1 keer per dag je tanden zelfs 4 minuten te poetsen. Er zijn voordelen van elektrisch poetsen, maar met de hand is ook een optie. Belangrijke graadmeters zijn: Hoe gaat het met je tandvlees? Is dat in een goede conditie? En krijg je geen gaatjes? Als kind had ik zelf veel gaatjes, het waren andere tijden, ik slikte minder vitamine D, snoepte meer (helaas) en er bestond nog geen elektrische tandenborstel. (we hebben het over de jaren 70).

Ragen en flossen

Ragen en flossen is ook van belang voor een goede mondgezondheid, want hoe goed we ook poetsen, vaak blijven er toch etensrestjes achter tussen de tanden en kiezen. Zeker naarmate we ouder worden ontstaat er toch wat meer ruimte tussen de tanden en kiezen. Met ragen en flossen, houd je je tandvlees gezond en dit is heel belangrijk om aandoeningen zoals paradontitis te voorkomen.

Tandpasta en groene en zwarte thee

Tandpasta staat ook nogal eens ter discussie. Moet je nou wel of niet met fluoride poetsen? En wat zit er eigenlijk nog meer in tandpasta? We willen daar graag nog een keer een apart blog over schrijven, maar in ieder geval is dit deels ook een keuze die afhankelijk is van de sterkte van je gebit. Fluoride maakt je glazuur sterker, maar er zitten ook kanttekeningen aan. Wist je trouwens dat in groene en zwarte thee ook fluoride zit? Dus als je dit drinkt krijg je altijd wat fluoride binnen. Uiteindelijk is het belangrijkste dat je je tanden met aandacht zorgvuldig en rustig poetst.

Mondklachten

Je kan heel veel verschillende mondklachten ontwikkelen, van tandvleesproblemen, gaatjes, kaakontstekingen, stinkende adem tot wortelpuntontstekingen. We kunnen hier uiteraard niet alles behandelen, maar gaan op een aantal dingen even in. Dit zijn allemaal tekenen van geen goede mondgezondheid:

Slechte adem

Een slechte adem of halitose; heel vervelend voor de persoon die het heeft, maar net zo vervelend voor zijn of haar omgeving. Het geeft vaak voor beiden overlast en het is niet iets wat je zomaar bespreekbaar maakt, vooral als je elkaar wat minder goed kent. Het geeft vaak aanleiding tot ongemakkelijke situaties. Aan de ene kant wil je iemand helpen door het te zeggen, maar andere de andere kant wil je iemand ook niet kwetsen.

Een slechte adem kan veel oorzaken hebben. Het kan te maken hebben met wat je eet, hoeveel je eet, je mondverzorging, hoeveel je drinkt, ontstekingen in je mond, keel of luchtwegen, en de toestand van je spijsvertering en spijsverteringskanaal. Lees hier meer over in dit blog.

Gaatjes voorkomen/remineraliseren

Hoe ontstaan gaatjes eigenlijk? Bacteriën die in tandplak zitten, zetten suikers en andere koolhydraten om in zuren. Die zuren tasten het glazuur van je tanden en kiezen aan en veroorzaken zo gaatjes, de welbekende cariës. Tanden en kiezen waar gaatjes inzitten, kunnen gevoelig zijn voor hete of koude dranken, en bij het eten of drinken van snoep, zoete dranken, koek, chips en dergelijke. Zo merk je vaak dat je een gaatje hebt. Je kan een bepaalde erfelijke aanleg hebben, maar meestal komt het door te veel snoepmomenten, te veel suiker, slechte gewoonten qua poetsen en schoonhouden.

Is het mogelijk om gaatjes te remineraliseren?

Remineraliseren is als je iets gegeten hebt je speeksel aan de slag gaat om het zuur te neutraliseren en het mineraalgehalte van je tandglazuur te herstellen (‘remineralisatie’). Het schijnt mogelijk te zijn om oppervlakkige gaatjes enigszins weer te laten herstellen, maar echt stevig wordt het niet meer. Dus je blijft het risico lopen op een gaatje. Ga met een gaatje dus altijd naar de tandarts. Hoe bang je soms ook bent. Suiker en zure voedingsmiddelen kunnen ervoor zorgen dat tanden demineraliseren, dus mineralen zoals calcium kwijtraken. 

De ontdekker van de vitamine D (Edward Mellanby) en de beroemde Canadese tandarts Weston Price hebben beiden bijgedragen aan inzichten omtrent gezond eten voor een goede mondgezondheid. Dit kunnen we teruglezen in het boek van Ramiel Nagel ‘Genees tandbederf’. Weston Price was een pionier die veel landen heeft bezocht en daar bij allerlei mensen onderzoek heeft gedaan naar hun gebit. Daaruit is ook het boek ‘Voeding en fysieke degeneratie’ ontstaan. Uit het boek ‘Genees tandbederf’ valt het volgende samen te vatten dat invloed heeft op gezonde tanden:

• een tekort aan mineralen (calcium, magnesium en fosfor)
• een tekort aan in vet oplosbare vitamines (A, D, E en K)
• het te veel eten van zuur voedsel
• het te veel eten van suikerrijk voedsel

Heb je problemen met je tanden? Dan is dit boek een aanrader! Weston Price kwam in zijn wereldwijde zoektocht erachter dat hoe slechter er kwalitatief gegeten werd, hoe slechter de tanden waren.

Tandvleesklachten

Bij paradontitis ontstaat er ontstoken tandvlees door tandplaque. Het vervelende is dat je dit vaak niet merkt, het geeft niet bizar veel klachten. Als je tandvlees ontstoken raakt, kan het zich uitbreiden naar de tandvleesrand en het kaakbot dat daaronder zit. Wat je soms kan merken is: rood, gezwollen en slap tandvlees, bloedend tandvlees als je poetst en terugtrekkend tandvlees. Als je een vieze smaak hebt of een slechte adem, kan dit ook een indicatie zijn. Bepaalde risicogroepen hebben meer kans om hiermee te maken te krijgen, zoals rokers, als je veel stress hebt, als je diabetes hebt, of als je zwanger bent.

Candida albicans of spruw

Candida in de mond wordt bij baby’s spruw genoemd. Spruw komt veel voor bij pasgeboren baby’s onder de 6 weken. Bij thuisarts.nl kun je de redenen lezen waarom baby’s spruw krijgen.

De gist kan op verschillende manieren bij je baby komen:

• tijdens de geboorte, als je schimmel in je vagina hebt
• via je tepel als de gist daarop zit
• via een speen of vinger waar de gist op zit

Om besmetting tijdens de bevalling te verkleinen, kan je het beste tijdens je bevalling probiotica slikken. Dit zorgt voor een betere vaginale flora. Heb je overduidelijk candida tijdens je zwangerschap? Zoek dan hulp.

Candida bij volwassenen

Candida is een schimmelinfectie van de mond als gevolg van een verzwakte afweer door ziekte of bijvoorbeeld medicatie. Antibiotica staat er bijvoorbeeld bekend om dat candida een bijwerking kan zijn. Maar rokers en mensen met een tandprothese of een tongpiercing hebben ook een verhoogde kans op een candida-infectie in de mond. Mensen met een kankerbehandeling die zware medicatie moeten gebruiken, hebben ook meer kans op een schimmelinfectie. Elke situatie is uiteraard anders en vraagt om een ander advies.

Tips voor een gezonde mond

Oil pulling

Oil pulling komt oorspronkelijk uit de Ayurveda. Met oil pulling neem je een eetlepel koudgeperste kokosolie of sesamolie in je mond en beweeg je dit gedurende 15 tot 20 minuten heen en weer. Meestal doet men dit voor het ontbijt en tanden poetsen. Zowel kokosolie als sesamolie hebben een gunstig effect op het microbioom (bacterieflora) in de mond. Als je een droge mond hebt, kan het ook helpen. Daarnaast beschermen deze oliën je tandvlees. Als je klaar bent, kan je het het beste uitspugen in de vuilnisbak om verstopte leidingen te voorkomen. Niet doorslikken! Er kunnen allerlei nasty bacteriën inzitten die je beter kwijt kan zijn. Zo kan je hiermee ook weer bijdragen aan een goede mondgezondheid.

Xylitol

Xylitol is een zoetstof gewonnen uit de berkenboom. Xylitol (in bijvoorbeeld kauwgom) kan helpen om je tanden te beschermen tegen tanderosie. Dit wordt aanbevolen door Het Ivoren Kruis. Als je kauwgom kauwt, zoals Xylifresh, activeer je de productie van speeksel. Speeksel beschermt je tanden. Kies altijd voor een suikervrije kauwgom.

Is xylitol net zo effectief als fluoride bij het voorkomen van gaatjes? Sommige onderzoeken suggereren van wel en laten zelfs een reductie van 13% in gaatjes zien in vergelijking met alleen fluoride tandpasta. Andere onderzoeken zijn daar wat terughoudender in. Er is nog weinig consensus over of xylitol nou echt zo effectief is.

Planten voor een goede mondgezondheid

Sommige planten kunnen bijdragen aan een goede mondgezondheid en gezond tandvlees, zoals salie, ratanhia, propolis en aloë vera. Propolis is van zichzelf heel donker en wordt vooral tijdelijk gebruikt om bepaalde ontstekingsklachten aan te pakken. Het kan heel effectief zijn.

Wij zijn een voorstander van natuurlijke tandpasta, want tandpasta kan allerlei stoffen bevatten die niet natuurlijk zijn, zoals triclosan. Dit wordt in verband gebracht met een hormoonverstorende werking in het lichaam. Er zijn natuurlijke tandpasta’s verkrijgbaar met en zonder fluoride.

Ons assortiment tandpasta’s: Aloë Dent tandpasta’s optima en mondwater, Weleda tandpasta’s, Ratanhia mondwater, Ayurdent classic, Hauschka salie mondwater, Happy Tabs charcoal tandpastatablet en Fresh mint.

In ons volgende blog gaan we verder in op mondwaters, voeding voor een gezonde mond en welke aandoeningen kunnen ontstaan door mondproblemen.

Boekentips

• Yvonne Kort – Gezond begint in je mond
• Weston Price – Voeding en fysieke degeneratie
• Ramiel Nagel – Genees tandbederf