Haarlemmerolie is een panacee (denkbeeldig geneesmiddel) uit de zeventiende eeuw en bestaat inmiddels al ononderbroken ruim 300 jaar!
Haarlemmerolie, ook wel medicamentum gratia probatum genoemd, wordt al eeuwenlang aangeprezen omdat het tegen alle kwalen zou helpen. Zeevaarders en zendelingen namen het mee op hun reizen. Haarlemmerolie en de stad Haarlem werden hierdoor bekend over de hele wereld. De term Haarlemmerolie wordt ook overdrachtelijk gebruikt voor een soort wondermiddel waarmee alles geacht wordt beter te gaan.