Gember is momenteel een erg populair kruid, waarvan in Nederland de wortelstokken voornamelijk bekend zijn van het gebruik in etenswaren en thee. Het heeft een vrij uitgesproken, scherpe smaak die sommige mensen wel en andere niet kunnen waarderen. Zelf ben ik er niet zo’n liefhebber van.
Gember heeft heilzame gezondheidstoepassingen. We weten nog niet alles van de complexe inhoudsstoffen van deze plant, maar wat we ervan weten zetten we voor je op een rijtje. In deze blog ook aandacht voor de plant zelf; waar komt hij vandaan, hoe ziet hij er uit en waar groeit hij?
De familie
Gember is een plant uit de Zingiberaceae familie en daarbinnen van het geslacht Zingiber. Dit geslacht bevat zo’n 100 soorten vaste planten met dikke wortelstokken (net zoals de lissen (irissen) die hebben). Voor al deze planten geldt dat ze vorstgevoelig zijn, dus niet winterhard.
Hoe ziet de plant eruit?
De wortels van gember zijn geel tot bruin van kleur aan de buitenzijde, van binnen zijn ze geel. De stengels en bladeren zijn groen en doen denken aan riet.
Bij gember staan de bladeren niet recht tegenover elkaar. De bloemen zijn bijzonder, er is sprake van een geelgroene kegel, maar dit is niet de eigenlijke bloem. De echte bloemen zitten hierin en zijn lichtgeel met een paarse lip. Omdat er zoveel variaties zijn in de kweekvormen, komen er ook soorten voor die felgekleurde kegels (bijvoorbeeld felroze) en/of bloemen hebben, waardoor de plant een hoge sierwaarde krijgt.
Tropische plant
Gember komt van oorsprong uit het zuiden van Azië. De plant kan wel twee meter hoog worden, soms zelfs hoger. Gember komt niet in het wild in Nederland voor. Er worden veel verschillende soorten (rassen) gember gekweekt, tegenwoordig hoofdzakelijk in Zuidoost Azië, maar ook in andere (sub)tropische gebieden. Het is een meerjarige plant, maar hij wordt doorgaans als éénjarige verbouwd.
Gember heeft een voorkeur voor een hete standplaats met een hoge luchtvochtigheid en een hoge voedselrijkdom. Hij heeft dan wel wat schaduw nodig. In wat koudere omstandigheden kan gember ook groeien, alleen moet hij dan wel in de zon staan. Omdat hij niet tegen vorst kan, is gember niet geschikt om in Nederland buiten te groeien.
Toepassingen
Gember heeft zeer veel complexe, heilzame inhoudsstoffen, zoveel dat nog lang niet alle toepassingen bekend zijn. Het volgende weten we al wel, gember
- heeft een positieve bijdrage aan de spijsvertering
- wordt aanbevolen aan zwangere vrouwen tegen misselijkheid
- is verwarmend in koude wintermaanden
- zorgt voor een betere opname van voedingsstoffen
- heeft heilzame effecten voor de gewrichten
- heeft ontstekingsremmende eigenschappen en uit onderzoek is gebleken dat het als een natuurlijke pijnstiller gebruikt kan worden
- versterkt het immuunsysteem
- is niet alleen lekker in je avondeten, maar ook heerlijk als vers gesneden stukjes in je thee, met eventueel pepermunt, kaneelstokjes of sinaasappel
Verschil gedroogde en verse gember
Is er nou een verschil tussen gedroogde en verse gember? Soms kan het bij kruiden uitmaken of je gedroogde of verse gember gebruikt. Dit kan namelijk een verschuiving in de inhoudsstoffen geven. Gedroogde gember kan scherper zijn omdat het meer shagaol bevat dan gingerol. Dit zijn twee belangrijke inhoudsstoffen van gember die de werkzaamheid beïnvloeden.
Vitamines
De voornaamste vitamines in gember zijn B1, B2, B6, en vitamine C. Vitamine B1 en B2 zijn belangrijk voor de energievoorziening van ons lichaam, ook ondersteunt B1 de hartspier en het zenuwstelsel. B6 is belangrijk voor de stofwisseling en vitamine C is goed voor de weerstand.
Heb je vragen over de toepassingen van kruiden? Vraag ons advies. Loop gerust onze winkel binnen, bel ons op of stuur een mail. We helpen je graag!
Bronnen
Pongrojpaw D, Somprasit C, Chanthasenanont A. A randomized comparison of ginger and dimenhydrinate in the treatment of nausea and vomiting in pregnancy. J Med Assoc Thai 2007;90:1703-9.
Stewart JJ, Wood MJ, Wood CD, Mims ME. Effects of ginger on motion sickness susceptibility and gastric function. Pharmacology 1991;42:111-20.
Srivastava KC, Mustafa T. Ginger (Zingiber officinale) and rheumatic disorders. Med Hypotheses 1989;29:25-8.
Drozdov VN, Kim VA, Tkachenko EV, Varvanina GG. Influence of a specific ginger combination on gastropathy conditions in patients with osteoarthritis of the knee or hip. J Alt Compl Med 2012;18:583-8
Terry R, Posadzki P, Watson LK, Ernst E. The use of ginger (Zingiber officinale) for the treatment of pain: a systematic review of clinical trials. Pain Med 2011;12:1808-18.
Marcus DM, Suarez-Almazor ME. Is there a role for ginger in the treatment of osteoarthritis? Arthritis Rheum 2001;44:2461-2.
