winkel
Webwinkel

Fosfaten en ultrabewerkte voeding

Fosfaten zijn hele belangrijke stoffen in ons voedsel waar je niet zo vaak iets over hoort. Behalve als je nierproblemen hebt. Als je ernstig nierfalen hebt, dan vormen fosfaten al snel een probleem omdat je ze niet makkelijk kan kwijtraken bij een teveel uit je voeding. Hier gaan we later nog even op in.

Wat zijn fosfaten?

We horen veel over alle soorten mineralen zoals calcium, magnesium, zink etc, maar fosfor lijkt daar soms wat ondergesneeuwd in te raken. Fosfaten zijn ook stoffen waar je niet zo snel een tekort aan krijgt, maar je kan er wel een teveel van krijgen. Fosfaten zijn eigenlijk chemische verbindingen. Het is een essentieel mineraal voor planten, dieren en voor ons mensen. Fosfor is een scheikundig element, fosfaten zijn verbindingen van fosfor met zuurstof. Om precies te zijn is het ion dat bestaat uit een fosforatoom en 4 zuurstofatomen. Het klinkt niet heel romantisch en je mag het weer vergeten, maar dan weet je de verschillen.

 

Waar zijn fosfaten belangrijk voor?

  • Bot- en tandvorming

Samen met calcium zorgen ze voor de stevigheid van je tanden en botten.

  • Energiehuishouding

Fosfaten zijn belangrijk voor de overdracht van energie tussen je cellen.

  • Zenuw- en spierfunctie

Ze zorgen voor een normale werking van je zenuwen en spieren.

  • DNA en celmembranen

Het is een essentieel onderdeel van je DNA en helpt bij de vorming van je celmembranen.

  • Zuur-base evenwicht

Ze dragen bij aan het behouden van het juiste zuur-base evenwicht in je lichaam.

Waar zitten ze in?

Ze komen in heel veel voedingsmiddelen voor, zoals vlees, vis, eieren, melkproducten, noten, peulvruchten maar ook in ultrabewerkte voeding zoals frisdrank en (alcoholvrij) bier.

 

selectie van dierlijke en plantaardige eiwitrijke en fosfaatrijke voeding zoals zalm, vlees, eieren, zuivel en bonen op witte achtergrond

Fosfaten hebben uit verschillende bronnen een verschillende opneembaarheid. Dus bijvoorbeeld uit dierlijke producten ligt de opneembaarheid in je lichaam hoger (60%) dan uit plantaardige bronnen(40-50%). Maar fosfaten uit ultrabewerkte voeding hebben zelfs een opneembaarheid van 90-100%!

Bepaalde E-nummers bevatten ook fosfaat. Vooral E-stoffen die de smaak, kleur, luchtigheid en houdbaarheid verbeteren.

  • E338 t/m 341 fosfaten voor houdbaarheid, stabiliteit en zuurteregelaars
  • E343 magnesiumfosfaat
  • E442 ammoniumfosfatiden emulisfier voor chocola
  • E450 t/m 452 Difosfaten, Trifosfaten, Polyfosfaten. Stabiliteit en rijsmiddelen
  • E541 Sodium Aluminium fosfaat rijsmiddel
  • E626 t/m E630 nucleotiden smaakverbeteraars
  • E1410 Monozetmeel fosfaat verdikkingsmiddel en stabilisator
  • E1412 t/m E1414 gemodificeerd zetmeel (om specifieke eigenschappen te verbeteren zoals verdikken)
  • E1442 Hydroxypropyl Dizetmeel fosfaat verdikkingsmiddel en gemodificeerd zetmeel.

Misschien handig om te weten in wat voor soort voeding je deze fosfaten dan tegenkomt: frisdranken, kant- en -klare sauzen, dieetproducten, sommige chocolade, snoep, sommige bakproducten, vleeswaren, vissticks, bewerkte kaas, broodproducten, pizza’s uit de vriezer, ontbijtgranen, instantpudding, smeltkaas en soms in voedingssupplementen.

Het is niet geheel te vermijden, maar je kan wel proberen om in ieder geval zoveel mogelijk zelf alles te maken en niet teveel bewerkte producten te kopen die je niet echt nodig heb. En kijk goed naar de etiketten van producten die je koopt. Sommige fabrikanten doen hun best om er zo min mogelijk extra E-stoffen in te stoppen.

Fosfaten en ultrabewerkte voeding

Fosfaten uit ultrabewerkte voeding uit kunstmatige bronnen, kunnen negatieve effecten hebben ook bij gezonde mensen. Zo kunnen bij een dieet met veel bewerkte voeding teveel fosfaten leiden tot problemen zoals botontkalking, hart- en vaatziekten, hormonale verstoringen en een versnelde veroudering.

  • Botontkalking

Te hoge fosfaatinname stimuleert het bijschildklierhormoon (PTH), wat leidt tot botontkalking (calcium wordt uit botten gehaald om balans te bewaren). Dit kan op lange termijn botdichtheid verminderen.

  • Hart- en vaatziekten

Hoge fosfaatniveaus worden gelinkt aan vaatverkalking (zelfs bij gezonde nieren). Dit verhoogt het risico op hoge bloeddruk en hart- en vaataandoeningen.

Chronisch hoge fosfaatwaarden worden in dierstudies in verband gebracht met verkorte levensduur, verhoogde oxidatieve stress (hierbij zijn er meer schadelijke vrije radicalen die schade aanrichten, dan antioxidanten in je lichaam), versnelde celveroudering. Dit kan processen als ontstekingen en kanker verergeren in je lichaam.

  • Hormonale verstoring

Fosfaat beïnvloedt een bepaald hormoon het FGF23-hormoon (Fibroblast Growth Factor 23), dat betrokken is bij fosfaatregulatie en mogelijk ook bij immuunfunctie, hartfunctie en hersenwerking. Als je vaak en veel kunstmatige fosfaten eet, kan dit leiden tot nierziekten, hartfalen, botproblemen, cognitieve achteruitgang, en verstoringen van je immuunsysteem.

Wat voor problemen geven fosfaten bij nierpatiënten?

Als je nieren niet goed genoeg meer werken, kan het gebeuren dat er te weinig fosfaat uitgescheiden worden met plassen. Dit fosfaat wat teveel is in je bloed, bindt zich dan met calcium, waardoor je meer kans op verkalkingen krijgt in je lichaam. Je kan daardoor ook jeuk krijgen en aderverkalking. Ook kan je pijn krijgen aan je gewrichten. Daarom moeten ernstig zieke nierpatiënten ook gaan dialyseren onder andere. Je kan ook een verhoogde kans krijgen op botontkalking. Iemand in mijn directe omgeving is nierpatiënt en hij moet erg opletten met wat hij eet en altijd fosfaatbinders bij zijn voeding innemen.

Risicofactoren voor een tekort aan fosfaten

Zoals gezegd lopen mensen niet snel een tekort op, maar er zijn wel een aantal risicofactoren:

  • Alcoholisme
  • Anorexia nervosa
  • Maag-darmproblemen zoals glutenallergie (coeliaki), of chronische diarree
  • Een tekort aan vitamine D: dit leidt tot minder fosfaatopname
  • Door bepaalde medicatie zoals plaspillen
  • Bij ketoacidose bij diabetes

Maar bij een normale gezonde gevarieerde voeding lopen mensen nagenoeg geen tekorten op omdat het zoveel voorkomt in de voeding.

Conclusie

Fosfaten zijn dus hele belangrijke stoffen die wijdverbreid in onze voeding voorkomen en allerlei belangrijke functies in ons lichaam vervullen. Je loopt er niet snel een tekort van op, omdat het zoveel voorkomt in onze voeding, maar er zijn bepaalde risicofactoren. Desalniettemin is het belangrijk om ultrabewerkte voeding die wijdverbreid verkocht wordt in de supermarkt, waar veel kunstmatige fosfaten inzitten, zo veel mogelijk te vermijden. Dus houd je ogen open en let op wat je koopt. Koop en kook zoveel mogelijk met vers onbewerkt voedsel en maak er zelf wat lekkers van.

Nierstichting 

Wil je iets delen?

Wil je een reactie delen of heb je een vraag?

Door het insturen van het formulier kunt je een reactie achterlaten of een vraag stellen over algemene zaken. Wil je liever direct een consult aanvragen dan kan dat ook.

Stel je vraag!

"*" geeft vereiste velden aan

Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.

Van der Pigge is verbonden met haar zusterbedrijf De Groene Os

Zij maken de beste natuurgeneeskundige middelen voor je geliefde dier. Oerkracht uit de natuur voor grote en kleine huisdieren.

De Groene Os