Geschiedenis
Er zijn aanwijzingen dat de Babyloniërs 8000 jaar geleden al dadelpalmen kweekten. Vroeger werd de dadelpalm beschouwd als de ‘levensboom’. Elk deel ervan werd gebruikt:
- de knoppen en de vruchten werden gegeten of gedroogd en vermalen tot bloem
- het sap werd gedronken
- de dadelpalm leverde hout, vezels voor touw, manden en matten
- dadelpitten werden gebruikt als veevoer en aan de ezels en kamelen gevoerd
Tot op heden staan dadels bekend als ‘het brood van de woestijn’. De oude Grieken en Romeinen waren er ook dol op en nuttigden ze vaak in combinatie met vlees.
Wat leuke historische weetjes
- Wist je dat de dadel heel vaak genoemd wordt in verhalen in de Bijbel en in de Koran? Het schijnt zelfs 50 keer in de Bijbel en 20 keer in de Koran.
- Unesco heeft de dadelcultuur erkent als immaterieel cultureel erfgoed.
- De Romeinen gebruikten dadelpalmen als decoratie in hun Romeinse tuinen.
- Bij de Babyloniërs (1800 v. Chr. – 539 v. Chr.) is de dadel de boom van de vruchtbaarheid geweest.
- Voor de Indiërs staat de boom symbool voor spirituele groei.
Voedingswaarde
Dadels zijn zeer voedzaam. Ze bevatten meer natuurlijke suikers dan welk ander fruit ook en leveren een aanzienlijke hoeveelheid voedingsvezels (gedroogd meer dan vers), calcium, kalium, fosfor, magnesium en diverse B-vitaminen. Gedroogde bevatten ze 315 kcal per 100 gram, terwijl verse soorten 139 kcal bevatten. Let wel op dat sommigen voorzien worden van een soort suikerlaagje, dit noem je gekonfijte dadels. Hier zit dus extra geraffineerde suiker bij. Dit kan de dubbele waarde zijn. Dus 60 gram i.p.v. 30 gram suiker per dadel. Deglet Nour is de dadelsoort die je veel tegenkomt met zo’n gesuikerd laagje in de supermarkt. Dit zijn vaak de goedkoopste dadels. Je herkent ze aan het glimmende laagje aan de buitenzijde.
Gezonde feitjes over dadels
- ze kunnen je bloeddruk verlagen
- ze kunnen je hersenfunctie verbeteren
- ze kunnen je triglyceridengehalte, cholesterolgehalte en bloeddruk verlagen (dit zijn meetwaarden voor hart- en vaatziekten)
- ze hebben een positief effect op je weerstand
- ze zijn rijk aan kalium, calcium en fosfor (stoffen die bijdragen aan een goede bothuishouding)
- ze werken tegen obstipatie
Recepten
Verse dadels kun je zo eten.
Verse dadels smaken ook lekker in allerlei zoete en hartige gerechten. In Noord-Afrika worden ze gebruikt in tajine- (geurige stoofschotels) en kerrieschotels, of als saus of vulling voor vis, vlees of gevogelte. Dadels gaan goed samen met kaas. Je ziet ook vaak de combinatie van een dadel gevuld met roomkaas. Een dadel met spek is vaak ook een hartig/zoete lekkere traktatie op de borrelplank. Een ander bekend voorbeeld is dadelbrood. Hierbij een recept om dit zelf te maken.
Gedroogde dadels zijn lekker in cake en warme desserts, en combineren goed met walnoten, cashewnoten, macadamia’s en amandelen. Ze bevatten van nature een pit, dan blijven ze ook beter houdbaar. Deze pit verwijder je voor bereiding. Het makkelijkst is om de dadels eerst in kleine stukjes te snijden voordat je ze in een food processor doet.
Waarom dadels gebruikt worden in zoete baksels
Ja, dadels bevatten veel suiker. Maar dat is niet het hele verhaal. Ze bevatten ook veel vezels en mineralen. Daarnaast kun je dadels in baksels goed combineren met vetten en eiwitten. Wat is daar dan het voordeel van? Het voordeel is dat als je dadels bijvoorbeeld combineert met noten, je ervoor zorgt dat de vetten de voedselbrij in je maag en darmen vertragen. Als je vette voeding eet, zoals noten, waar trouwens ook veel eiwitten in zitten, dan gaat je lichaam gal aanmaken.
Dat gal zorgt ervoor dat de voeding veel langzamer door je spijsverteringskanaal gaat, waardoor je lichaam niet meteen kan reageren met een hogere suikerspiegel. Immers, het voedsel bereikt de darmen voor opname veel langzamer. Galproductie gaat heel gestaag door je lever, daardoor wordt er steeds een beetje eten doorgelaten door je maag, zodat je darmen langzaam de gal op het voedsel kan laten inwerken voor vertering. Slim niet? Vetten en eiwitten verzadigen op deze manier ook veel langer. Daarom worden dadels dus zo veel gebruikt in kookboeken van health influencers in de vorm van reepjes, balletjes en zogenaamde bananenbroden.
Suiker als dikmaker
Geraffineerde suiker en snelle koolhydraten, zoals wit brood, witte pasta en witte rijst, zorgen ervoor dat je meer vet aanmaakt. Dus als je toch iets lekkers wilt eten zoals bijvoorbeeld limoen-kokosreepjes, dan kun je dit dus doen door het gebruik van de dadels en de cashewnoten. Gezonde vetten uit noten, zaden, avocado’s, kokosolie en vette vis zijn niet de vijand, geraffineerde suiker wel. En dat krijgen we veel meer binnen dan de bedoeling is. Dadels als zoetbron zijn beter, maar desalniettemin eet het wel met mate als je graag wilt afvallen. Als je een losse dadel eet, houdt het dan volgens het Voedingscentrum op niet meer dan 3 per dag.
Verkrijgbaarheid goede dadels
De goede kwaliteit Medjoul-dadels zonder suiker zijn soms te krijgen bij de supermarkt, ze mogen dan geen glimmend uiterlijk (van de suiker) hebben. Daarnaast kun je in doosjes vaak dadels krijgen bij Turkse en Marokkaanse winkels. Let erop als je het doosje openmaakt met pure onbewerkte dadels, dat je ze dan in de koelkast bewaard, anders beschimmelen ze vrij snel. Deze ervaring had ik zelf helaas de hard way, weg mooie dadels! Samenvattend: geniet van deze heerlijke vruchten, maar eet ze met mate!
