Het hormoon cortisol is een van die regelstofjes die we hard nodig hebben om stress het hoofd te bieden. Cortisol wordt samen met adrenaline en noradrenaline (twee andere stresshormonen) aangemaakt in de bijnieren. Adrenaline en het zusje noradrenaline zorgen voor een pijlsnelle (re)actie, de bekende fight-flight response. Red het vege lijf! Cortisol is iets minder weerbarstig en maakt dat je langer alert en gefocust kan zijn.
Cortisol regelt dat je een langere spanningsboog hebt, meer aandacht. Dat vereist een andere energieverdeling dan tijdens ontspanning. Kan je het al voelen? Of je nu fysiek moet presteren of mentaal aandachtig moet blijven, cortisol verhoogt je hartslag waardoor er meer zuurstof ter beschikking is. Het regelt dat glucose vrijkomt waardoor zowel je hersenen als spieren energie krijgen. Best handig allemaal… voor een tijdje.
Als cortisol “aanstaat” is er tijdelijk minder energie om je spijs te verteren en het immuunsysteem te ondersteunen. En dat maakt dat als “stress” langdurig is, het ook heel ontregelend werkt. Er is te weinig energie voor herstel.
Cortisol heeft een circadiaans ritme, een curve waarbij de spiegel in de morgen piekt. Dit is je natuurlijke wekker. Fysiologisch klopt het dat veel mensen beter presteren in de morgen. In de nacht gaat cortisol omlaag en dat maakt dat we lekker kunnen slapen.
Cortisol heeft niet enkel invloed op stress, het is ook een belangrijke stof om ontstekingen tegen te gaan. De geneesmiddelen met corticosteroïden zijn hier een afgeleide van.
Langdurige stress = langdurende hoge cortisolspiegels en dat kan ons ziek maken. Verstoringen uiten zich met name rondom de bloedsuikerhuishouding. Stress verhoogt cortisol, cortisol maakt glucose vrij voor energie. Insuline moet ervoor zorgen dat glucose de cel inkomt, maar er is een overschot aan glucose en dan wordt glucose door insuline omgezet in vet. Bovendien zullen hoge glucosespiegels op lange termijn mogelijk tot insulineresistentie leiden.
Ook de bloedvetten stijgen en dat kan weer leiden tot verhoogde cholesterolspiegels. Het domino-effect eindigt nog niet: cortisol kan op den duur de eiwitsynthese verminderen. Met als gevolg dat je minder krachtig bent en gevoeliger wordt voor blessures. De hoge cortisolspiegels interfereren met de groeihormonen en geslachtshormonen: daaaag libido en vruchtbaarheid. Ik wil je niet depressief maken, maar ook depressiviteit kan een gevolg zijn van veranderde hersenstofwisseling. En net zoals het gebruik van corticosteroïden kan chronische stress tot botontkalking leiden.
Zoals insulineresistentie bestaat, kan het lichaam ook resistent worden voor cortisol. Vaak wordt dit bijnieruitputting genoemd. De bijnier produceert nog actief cortisol, alleen kan het niet meer “landen” op de receptoren. Een van de signalen is dat je gevoeliger wordt voor diverse ontstekingen. Uitputting als woord klopt zeker, de wipwap van draagkracht en draaglast is uit balans. Langdurig teren op reserves die er eigenlijk niet zijn en waarbij geen plek is voor herstel. Hier ontmoet je een burn-out.
Herstellen kan door te ont-stressen, een switch van het sympathische zenuwstelsel naar het parasympatische. Dit zijn de “knopjes” voor een reset:
Een half uur lichte beweging kan de cortisolspiegel verlagen, maar vermijd intensieve training, dat is te belastend en uitputtend.
Er zijn verschillende supplementen die een bijdrage kunnen leveren aan de bijnier. We noemen ze ook wel adaptogenen omdat ze onze “stressweerstand” ondersteunen, en de aanpassing vergemakkelijken. Het zijn met name uitheemse/traditionele kruiden en paddenstoelen, waarvan we de namen niet mogen noemen vanwege strenge wetgeving omtrent medische claims.
Wel kan je contact met ons opnemen voor persoonlijk advies. Je kunt ons bellen op 023-5312454 in de winkel langskomen of een consult boeken voor advies.
Door het insturen van het formulier kunt je een reactie achterlaten of een vraag stellen over algemene zaken. Wil je liever direct een consult aanvragen dan kan dat ook.
Stel je vraag!"*" geeft vereiste velden aan
Zij maken de beste natuurgeneeskundige middelen voor je geliefde dier. Oerkracht uit de natuur voor grote en kleine huisdieren.
