1. Basis van probiotica: Waarom zijn probiotica goed voor je?
Je lichaam is niet “schoon”. Wij dragen kilo’s bacteriën in ons lichaam, en zo hoort het ook. Die bacteriën bevinden zich op onze huid en slijmvliezen. In een gezonde darm zijn gigantisch veel verschillende gezonde bacteriestammen aanwezig. Deze bacteriën hebben we heel hard nodig. Ze vormen een onmisbaar onderdeel van onze spijsvertering en maken allerlei essentiële gezonde voedingsstofjes aan, zoals bepaalde gezonde zuren en vitaminen.
Daarnaast zorgen je darmbacteriën voor je immuunsysteem. Ons immuunsysteem bevindt zich voor een groot deel in onze darmen. De slijmvliezen van alle slijmvliesorganen in ons lichaam (onze darmen, genitaliën, urinewegen, luchtwegen, huid en gewrichtsvloeistof) bevatten allen immuunstructuren en zijn samen onderdeel van één groot slijmvlies-immuunsysteem. Deze met elkaar in contact staande slijmvliezen met hun immuunstructuren worden samen samen het slijmvlies-geassocieerde immuunsysteem genoemd, ook wel het Common Mucosal Immune System (CMIS) geheten.
Gezonde darmflora
Een gezonde darmflora is van levensbelang voor een goede functie van dit immuunsysteem. Een verstoorde darmflora kan leiden tot het ontstaan van allergieën en chronische ontstekingen, en probiotica hebben dan ook vrijwel altijd een plaats in de natuurgeneeskundige aanpak van deze aandoeningen.
Tot slot dragen goede darmbacteriën bij aan een goede stoelgang – dus een mooi worstje, niet te hard en niet te zacht.
2. Basis van probiotica: Hoe werken probiotica?
Naast de gezonde darmbewoners draag je ook heel wat gespuis in je darmen mee. Schimmels, gisten, schadelijke en ziekteverwekkende bacteriën en soms zelfs kleine hoeveelheden parasieten behoren eigenlijk tot de normale orde van de dag; ook die horen thuis in je tuintje. Maar net als in een mooie tuin geldt ook in een gezonde darm dat dat kleine beetje onkruid dat hier en daar in de hoekjes groeit bijna niet te zien is door de overdaad aan prachtige weelderige planten en dat het zéker niet gaat woekeren.
De gezonde darmbacteriën houden in een gezonde darm dus de overhand over de ongezonde darmbewoners. Dat doen ze met name door simpelweg te concurreren in ruimte: ze bezetten relatief het grootste deel van het beschikbare slijmvliesoppervlak. In een gezonde darm zijn er geen onbezette plekjes slijmvlies én zijn de meeste plaatsen dus door gezonde bacteriën ingenomen. Zo kunnen de aanwezige onkruidjes niet gaan woekeren.
3. Basis van probiotica: Wat doen probiotica voor je?
Probiotica in een supplement helpen je darmen om in evenwicht te komen. Dat doen ze vooral door tijdelijk extra ruimte te bezetten op het darmslijmvlies, waardoor eventuele overgroei van ongezonde bacteriën, schimmels en gisten wordt teruggedrongen en eventuele lege plekken worden bezet. Daarnaast voeren ze hun goede werking in de darmen uit en dragen ze dus bij aan een goede weerstand, een verminderde gevoeligheid voor (het ontwikkelen van) allergieën en een goede ontlasting. Goede darmbacteriën zijn van belang voor de opname van nutriënten en dragen zo indirect bij aan je energie.
Probiotica uit supplementen zijn passanten: ze oefenen hun werking uit zolang ze worden ingenomen. Door de slijmvliezen te bezetten en ongewenste bewoners te verdringen, brengen ze de balans in de darmen tijdelijk terug waardoor de lichaamseigen bacteriën het zelf weer goed op kunnen pakken en de balans – mits er geen ondermijnende factoren zoals antibiotica meer aanwezig zijn – blijvend kan worden hersteld.
Parasieten vinden probiotica (helaas) ook lekker
Ten slotte een kleine kanttekeningen wat betreft parasieten: bij een parasitaire infectie is het niet verstandig om probiotica te gebruiken. Parasieten voelen zich ook in een gezonde darm erg in hun hum, en het gebruik van probiotica verhelpt een parasitaire infectie dan ook helaas niet voldoende. Er zijn zelfs aanwijzingen dat probiotica een parasiet beter kunnen laten gedijen. Bij een bevestigde parasitaire infectie is het daarom aan te raden om de infectie eerst te bestrijden met andere middelen. Als het beestje om zeep is geholpen kun je wél heel goed probiotica gebruiken om de darmen te helpen herstellen van alle ellende.
Bij bacteriële infecties en virale en schimmelinfecties is het gebruik van probiotica juist heel zinvol, omdat deze dus kunnen helpen om de schadelijke overgroei daarvan in de darmen terug te dringen.
4. Basis van probiotica: Wanneer heb je probiotica nodig?
Omdat gezonde darmen zo’n grote impact hebben op je algehele gezondheid, hebben ook probiotica een behoorlijk breed toepassingsgebied.
Na een antibioticakuur
Antibiotica hebben we soms helaas echt nodig. Sommige antibiotica werken erg breed en doden een grote hoeveelheid verschillende schadelijke bacteriën. Helaas doden deze geneesmiddelen ook grote hoeveelheden van onze gezonde darmbewoners. Noem het een bijwerking. Daardoor kun je tijdens of na een antibioticakuur ook zo gemakkelijk last krijgen van vervelende klachten zoals diarree of schimmelinfecties. Gebruik van probiotica na afloop van de antibioticakuur is daarom altijd een goed idee. In de meeste gevallen kun je zelfs tijdens de antibioticakuur al met probiotica beginnen waardoor de kans op vervelende bijwerkingen afneemt. Laat altijd zeker twee uur tussen de inname van het antibioticum en het probioticum vallen, zodat beide middelen elkaar niet in de weg zitten.
Na een ziekte of operatie
Buikgriep en andere vormen van diarree halen je darmflora flink overhoop. Hetzelfde geldt voor de narcose die je tijdens een operatie krijgt toegediend. Ook zware chronische ziekten hebben impact op je darmflora en weerstand. Na het doormaken van een ziekte en in de herstelperiode na een operatie kunnen probiotica heel zinvol zijn om je herstel te bevorderen. Let op: bij operaties aan het maagdarmkanaal zijn probiotica niet altijd direct veilig te gebruiken. Hetzelfde geldt voor andere ernstige chronische ziektes en ingrepen. Overleg altijd eerst met je arts of probiotica voor jou geschikt zijn als je lijdt aan een ernstige ziekte of een zware operatie hebt doorgemaakt.
Als je last hebt van allergieën
Probiotica helpen de darmflora te herstellen waardoor de gevoeligheid voor allergieën afneemt. Herstel van de darmen, zowel de flora als de darmwand, is daarom altijd een belangrijke pijler bij de aanpak van allergieën.
Als je last hebt van chronische ontstekingen
Chronische gewrichtsklachten, eczeem, acne, enzovoort: bij al deze aandoeningen spelen de darmflora en een ontregeld immuunsysteem een rol. Herstel van de darmen door middel van probiotica en andere versterkende stoffen voor de darmwand speelt altijd een centrale rol in de natuurgeneeskundige aanpak.
Als je zwanger bent
Tijdens het geboorteproces krijgt een baby een hapje van de darmflora van de moeder mee. Dit hapje vormt de eerste aanzet tot het ontwikkelen van een gezonde darmflora bij het kindje. Een gezonde darmflora van jezelf is dus erg belangrijk om ook je kindje een goede start te geven. Probiotica kunnen, mits er verder geen medische bijzonderheden zijn, veilig tijdens de zwangerschap en borstvoeding worden gebruikt.
Als je last hebt van stress
Stress heeft een gigantische negatieve impact op onze gezondheid. Als je veel stress hebt, staat je spijsvertering erg onder druk. Dat kun je merken door een verminderde eetlust, of juist eetbuien in een instinctieve poging om tot rust te komen. Ook winderigheid, een opgezette buik, veel boeren, maagzuurbranden en een opgeblazen gevoel komen veelvuldig voor in combinatie met (chronische) stress. Al deze klachten hebben helaas ook een negatieve impact op de gezondheid van de darmflora. Gebruik daarom altijd probiotica in tijden van verhoogde stress of druk, zowel om ontstane spijsverteringsklachten te verlichten als ter preventie.
Als je een tijdje ongezond leeft
Ongezonde voeding (dat is dus vulling, geen voeding) verstoort de darmflora. Met name suiker en geraffineerde witmeelproducten zoals witbrood en witte pasta verslechteren de kwaliteit van de darmflora aanzienlijk. Schimmels krijgen hierdoor een goede kans om te gaan woekeren. Ook roken beschadigt in sterke mate de darmflora.
Probiotica zijn niet opgewassen tegen de impact van een overmaat aan suiker of roken, maar kan wel helpen om de ergste schade op te lappen terwijl je aan het afkicken bent. Ook wanneer je bent overgeschakeld naar een gezonder dieet (vol met gezonde groenten, vette vis, noten en zaden, mjam!) kunnen probiotica je helpen om je gezonde flora te kickstarten. Wanneer je gewend bent om weinig groenten te eten en je je inname van plantaardige, vezelrijke voeding gaat verhogen, moet je darmflora zich hierop aanpassen. Dat kan ertoe leiden dat je in het begin last krijgt van extra winderigheid. Probiotica kunnen helpen om deze klachten sneller op te lossen.
Nou zo hebben we je veel verteld over de basis van probiotica!
Wist je trouwens dat er ook postbiotica bestaan? Lees hier verder!
Heb je vragen of ben je nieuwsgierig naar probiotica? Loop gerust binnen en vraag ons advies, bel ons op of stuur een mail. We helpen je graag.
