winkel
Webwinkel

PFAS: een stof waar ellende aan kleeft

De industriële revolutie heeft ons van veel gemakken voorzien, PFAS is daar een voorbeeld van. Inmiddels weten we dat de spaarpot van deze grote bedrijven even groot is als de doofpot. Grote financiële winsten ten koste van onze gezondheid?

PFAS wat is het?

PFAS is een groep chemische stoffen, een groep van zo’n zesduizend poly- en perfluoralkylstoffen. PTFE (‘Teflon’) werd in 1938 bij Chemie bedrijf DuPont per ongeluk ontdekt door chemicus Roy Plunkett. PFAS heeft een zeer sterke verbinding tussen het fluor- en het koolstofatoom en deze stoffen staan bekend om hun water, vet- en vuilafstotende eigenschappen. Vanaf de jaren ’50 begonnen bedrijven als 3M en DuPont PFOA en PFOS te produceren voor toepassingen zoals Teflon en Scotchgard.

In welke producten vind je PFAS terug?

  • In de keuken: Teflon‑pannen (PTFE, PFOA), bakpapier, pizzadozen, magnetronpopcorn
  • Kleding & textiel en meubels: water‑ en vuilafstotende coatings op regen- en buitensportkleding.
  • Banden van fitnesshorloges
  • Medische toepassingen (brief van artsen aan Europese Commissie verbod PFAS in medische hulpmiddelen)
  • Lichaamsverzorging en cosmetica: shampoos, mascara, flosdraad, lippenstift, menstruatieproducten.
  • Elektronica & isolatie: draden, kabelisolatie
  • Smeermiddelen in de fiets- en auto-industrie
  • Brandweer‑schuimen (AFFFs) o.a. bij luchthavens.
  • Sommige bestrijdingsmiddelen bevatten PFAS als emulgator zoals flonicamide, fluopyrame.

Veiligheid

Volgend het ministerie van VWS, hoeven we ons niet direct zorgen te maken, bij normaal gebruik is de hoeveelheid die je binnenkrijgt klein. In hetzelfde stuk staat ook dat wij in Nederland via voeding en kraanwater wel meer PFAS binnen krijgen dan wenselijk is. Op Europees niveau (EFSA) is in 2020 al geconcludeerd dat we door PFAS mogelijk gezondheidsschade kan opleveren. Maar ook: Nederland werkt samen met een aantal andere landen aan een voorstel voor een algeheel verbod op PFAS.

Forever Chemicals

Ik begon over de doofpot. In 1961 bleek uit onderzoek met een lage dosering PFAS de lever van ratten vergrootte. Verder dan voorzichtigheid en contact met de huid vermijden is het niet gekomen. Dat vrouwen met een zwangerschapswens van de werkvloer werden gehaald omdat er bij werknemers baby’s waren geboren met gezichtsafwijkingen. Hoe ze die deksel op de doofpot hebben gehouden? Gezondheidsissues spelen ook zeker bij oud werknemers van de fabrieken. Deze volgende documentaires kun je later eens bekijken: How One Company Secretly Poisoned The Planet

We krijgen dus PFAS binnen via al die bovenstaande producten. Schrijnend is het dat de bedrijven in America en ook in o.a. Nederland jarenlang de belastende stoffen hebben geloosd in het milieu. Zembla maakte over de Nederlandse situaties documentaires, dit is een korte versie: www.youtube.com/watch?v=v1qaDQN5mj4

Milieuramp

Mensen die in de omgeving van DuPont/Chemours in Dordrecht of Custompowder in Helmond wonen, hebben vaak een beduidend verhoogde blootstelling via de lucht en water. Het eten van groenten van de volkstuin, de eieren van de kip van eigen erf verhogen de PFAS-belasting gigantisch. Als zelfs zwangere vrouwen ontraden wordt om borstvoeding te geven begrijp je goed hoe verstrekkend de gevolgen kunnen zijn.

Deze milieuramp, wat het feitelijk is, reikt verder dan alleen de omgeving van de fabriek.

PFAS komen in onze kringloop door:

  • Lozen tijdens productie, gebruik en verwerking (incl. vuilnisstortplaatsen, rioolslib, afvalwater).
  • Het zich in de atmosfeer verplaatsen van vluchtige PFAS-fragmenten via lucht en oceaanmist.
  • Landbouwgrond van met PFAS-bevuild rioolslib landbouw dat leidt tot contaminatie van bodem, gewassen en via voedselketen naar mens en dier.

Forever chemicals verwijst naar het feit dat het in het milieu amper afgebroken kan worden.

Een beetje licht aan de horizon

Er zijn een aantal kleine projecten die onderzoeken hoe instaat zullen zijn om deze chemicaliën af te breken.

Welke gezondheidsrisico zijn bekend

  • Teelbal-, nier-, lever- en alvleesklierkanker
  • Verzwakte immuniteit
  • Laag geboortegewicht
  • Hormoonverstoring, schildklier en vruchtbaarheidsproblemen
  • Verhoogd cholesterol
  • Gewichtstoename bij kinderen en bij volwassenen die op dieet zijn
  • Leveraandoeningen

Gezonde levensstijl kan schade beperken

Onze voeding van rundvlees, ei, wortel, bladgroenten tot drinkwater, ze bevatten PFAS. Eenmaal in ons lichaam schijnt het een biologische halfwaardetijd te hebben van 8 jaar. Goed voor jezelf zorgen kan dit proces van afbraak versnellen.

  • Kijk of je de producten in de ban kunt doen waarin PFAS verwerkt is.
  • Je kunt een waterfilter aanschaffen dat PFAS verwijdert.
  • Eet gevarieerd en kies voor verse, onbewerkte voeding met veel groenten en fruit. Bètaglucanen, stoffen die in paddenstoelen voorkomen, maar ook in oplosbare vezels zoals granen en peulvruchten kunnen de heropname van PFAS en daarmee de uitscheiding via de ontlasting.
  • Ondersteun je darmen ook sommige bacteriën kunnen PFAS verzamelen en opruimen. Een grote studie (NHANES, 2003–2018) vond dat de consumptie van probiotica (supplementen of yoghurt) geassocieerd was met lagere serumconcentraties van PFOA, PFOS en PFNA. In vitro bleek onder andere Lactobacillus plantarum (CCFM738) een hoge bindingscapaciteit voor PFOA te hebben, plus antioxidatieve eigenschappen en goede tolerantie in de darmomgeving SpringerOpen. Verder worden vaak voorkomende stammen zoals L. rhamnosus, L. plantarum, L. acidophilus, B. longum en B. breve genoemd als potentiële PFAS-bindende microben.
  • Een gezonde leverwerking is cruciaal voor het afvoeren van afvalstoffen. Zorg voor een gezonde leefstijl om je lever te ondersteunen. Dat geld ook voor gal dat door de lever geproduceerd wordt. De vetoplosbare afvalstoffen worden via de gal afgevoerd. Ontgiften met voeding kan: vanderpigge.nl/blog/ontgiften-met-voeding
  • Drink voldoende (gefilterd) water en zorg voor een goede nierfunctie om afvalstoffen via de urine af te voeren.
  • Stimuleer de lymfestroom. Vermijd strak zittende kleding. Afvalstoffen kunnen we opslaan in ons weefsel, voldoende beweging kan het lymfesysteem helpen om afvalstoffen af te voeren. Een redelijk populaire methode is rebounding op een minitrampoline.

Ik ben een beetje uitsprongen… PPFFFFFFFFFFFas. En behoorlijk geschrokken van de impact van PFAS, zeker als je bedenkt dat we met meer van die stoffen te maken hebben of het nu de plasticsoep betreft of de glyfosaat. Gezonder worden we er niet van, ik wel bezorgder.

De film Dark Waters legt ook haarfijn de doofpotaffaire bloot en hoe veehouders in Amerika erachter kwamen wat PFAS met hun leefomgeving en vee deed. Advocaat Mark Ruffalo neemt het tegen Dupont op in deze indrukwekkende film. Mogelijk nog te bekijken via Prime video en Pathé Thuis.

Download een van onze gratis e-books!

Wil je iets delen?

Wil je een reactie delen of heb je een vraag?

Door het insturen van het formulier kunt je een reactie achterlaten of een vraag stellen over algemene zaken. Wil je liever direct een consult aanvragen dan kan dat ook.

Stel je vraag!

"*" geeft vereiste velden aan

Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.

Van der Pigge is verbonden met haar zusterbedrijf De Groene Os

Zij maken de beste natuurgeneeskundige middelen voor je geliefde dier. Oerkracht uit de natuur voor grote en kleine huisdieren.

De Groene Os