Insulineresistentie
Insuline is een hormoon dat door je alvleesklier wordt aangemaakt. Het heeft sleutelrol in het proces dat ervoor zorgt dat de glucose (suikers, koolhydraten) uit je voeding je cellen inkomt. Het opent de deur van je cellen om energie – in de vorm van glucose – binnen te laten. Heel essentieel, alles draait om energie.
In onze huidige maatschappij is het aanbod aan functionele voedingsmiddelen vaak veel te laag. Je zou de apen in de dierentuin eens onze haribo’s, snickers, chips of weekendbollen met smeerkaas moeten gaan voeren. Je wordt dan meewarig aangekeken en gelijk de dierentuin uitgezet. Toch?
Kijk je in onze boodschappenwagens, dan weet je hoe we voor onszelf zorgen. Hoe meer snelle geraffineerde koolhydraten (witmeelproducten, rijst, pasta, koekjes, zuivel en snoep) we eten, hoe harder de alvleesklier moet werken om te voldoen aan insuline. Ons systeem wordt door een overmatig aanbod aan koolhydraten overvraagd. Het vermijden van geraffineerde koolhydraten is stap een, maar het is net zo belangrijk om ongeraffineerde koolhydraten in te perken, dus haver, granen, rijst, volkoren producten. Omdat we dit te veel eten. De cellen worden minder gevoelig voor insuline, de deur (de receptor van de cel) blijft op slot. Je krijgt zowel een te hoge bloedsuikerwaarde in je bloed als ook hoge insulinewaarde. Toch blijft je lichaam wachten op de energie, je voelt je futloos en ja, dan ga je op jacht naar zoetigheid. Insulineresistentie zorgt voor hoge bloedsuikerwaarden die uiteindelijk door je lever worden omgezet in vetten.
Als deze situatie lang aanhoudt zie je bepaalde welvaartsziekten ontstaan, zoals overgewicht, hoog bloedsuiker, hoog cholesterol, (metabool syndroom) chronische ontstekingen, oogklachten en hoge bloeddruk ook wel het metabool syndroom genoemd. Een belangrijke link naar het leptineresistentie verhaal heeft te maken met de toename aan buik- en orgaanvet.
Leptineresistentie
Leptine is een verzadigingshormoon dat we met name aanmaken in onze vetcellen. Deze boodschapstof wordt naar onze hersenen gestuurd alwaar het seintje “je-hebt-genoeg-gegeten” wordt afgegeven. Bij veel mensen met overgewicht is de gevoeligheid voor deze stof afgenomen. Net zoals er insulineresistentie bestaat, bestaat er ook leptineresistentie. In beide gevallen blijft het “ho-he-hu-je-hebt-genoeg-gehad-signaal” uit en is er een verlengd verlangen om door te eten.
Geen verzadiging en een gebrek aan energie. Insuline blokkeert bovendien de werking van leptine en de vetafbraak. Geen wonder dat de ontregeling van deze hormonen hand in hand gaan. Daarnaast is je lichaam geprogrammeerd op de oude genen die in tijden van schaarste energie in de vorm van vet opslaan. De schaarste van nu zit hem vooral in de onvolwaardigheid van onze voeding.
Het hebben van hoge leptine- en insulinewaarden kan leiden tot het metabool syndroom. Dat kan een extra reden zijn om aan je gezondheid te werken. Ik kan bij voorbaat al zeggen dat het voor veel mensen niet makkelijk is om anders te gaan eten. En tóch is het mogelijk met aanpassingen in de voeding en beweging.
Beide waarden zijn te herstellen. Je kan weer gevoelig worden voor de boodschappen die uitgezonden worden door je hormonen.
Symptomen van leptineresistentie
- Je voelt je niet verzadigd
- Je hebt vooral na 5 uur en in de avond zin om te eten
- ’s Nachts wakker worden of wakker zijn en willen eten is een indicatie dat je verzadiging verstoord is
- Je krijgt geen genoeg van zoetigheid en vruchtensappen
- Overgewicht
- Je krijgt een steeds dikkere buik, grotere buikomvang
- Als je gesport hebt, herstel je maar langzaam
- Meer last van je gewrichten; leptine beschadigt het kraakbeen
Voeding
De ballast van de overmaat aan (snelle) koolhydraten (vermijd in ieder geval teveel fructose en glucose-fructose-siroop), geraffineerde witmeelproducten, zoete dranken, alcohol en toegevoegde suikers moet terug of liever weg. Op termijn mag ook de maaltijdfrequentie naar beneden.
Qua voeding moet er wat verschuiven en het grappige is dat het tellen van de energie van de voeding ondergeschikt is. Als de schaarste in onze voeding door de onvolwaardigheid komt, moet het minder bewerkt zijn, maar puurder. Vetten zijn prima, denk dan aan olijfolie, noten, zaden en avocado’s, maar beperk de industriële geknutselde vetten, rood vlees en kaas. Vetten en eiwitten geven meer verzadiging en zijn heel goed om je dag mee te beginnen, dit werkt gunstig voor je glucosespiegel.
Om eenvoudige ge- en verboden te maken, is het slim om geen gluten, zuivel en suikers te gebruiken. Pas op met zogenaamde glutenvrije producten, want dit zijn vaak sterk bewerkte producten op basis van mais bijvoorbeeld.
Groenten zijn enorm belangrijk. Binnen mijn natuurgeneeskundige opleiding werd in het kader van ”eat more vegetables” gesteld dat je 40 verschillende soorten per week moest eten. Dat is beter haalbaar dan je denkt. In mijn salade van vanavond zaten er al negen. Eet minimaal 500 gram groente per dag, dat gaat sneller dan je denkt!
Lifestyle
Rust (geen stress), reinheid en regelmaat is óók voeding. Het helpt te herstellen in energie en de hormoonhuishouding.
Bewegen
Krachttraining is eigenlijk ideaal, maar niet voor iedereen haalbaar.
Wat jij aan overbodige voeding niet meer nodig hebt zou je over de schutting gooien, maar dat is “bij de apen af”.
Wil jij weten of je te veel buikvet hebt? Meet dan je buikomvang!
Meten buikomvang
- Ga rechtop staan.
- Breng een meetlint aan rond je middel, op de blote huid.
- Trek het meetlint niet te strak aan.
- Let op de juiste plek: meet de middelomtrek tussen de onderste rib en de bovenkant van je bekken, ongeveer ter hoogte van de navel.
Je buikomvang is te groot:
- bij vrouwen: 88 cm of meer
- bij mannen: 102 cm of meer
- Bij een te grote buikomvang kan het risico op hart- en vaatziekten verhoogd zijn. Dit geldt in ieder geval als je BMI boven de 25 is. Meet daarom ook je BMI. Bron: Hartstichting
Denk je dat bovengenoemde aanpassingen in je leven van belang zijn en wil je meer advies op maat, dan kun je overwegen een afspraak te maken met een van onze therapeuten voor een consult.