IJzer is een belangrijke voedingsstof voor je lichaam. Als je een bepaald dieet volgt, of medicatie gebruikt, of zwanger bent, of een opgroeiend kind bent (of hebt), of een menstruerende vrouw bent, kun je zomaar een ijzertekort ontwikkelen. Wereldwijd komt een ijzertekort relatief vaak voor. De WHO (World Health Organisation) heeft berekend dat 30% van de wereldbevolking een ijzertekort heeft. Wat is ijzer en wat doet het voor ons lichaam?
Om te beginnen bestaan er in de voeding twee soorten ijzer: heemijzer en non-heemijzer. Heemijzer zit vooral in dierlijke producten zoals vlees. Non-heemijzer zit vooral in plantaardige producten.
In dierlijke producten zoals vlees en vis komt dus vooral heemijzer voor.
Het is eigenlijk een fabel dat appelstroop veel ijzer bevat. In een boterham met appelstroop zit misschien 2,5 mg ijzer. Dit komt niet van de appelen, maar van de suikerbieten die erin verwerkt zitten. Appelstroop is rijk aan suikers en daarom niet bepaald gezond broodbeleg.
In de vroegere tekenfilms van Popeye zag je hem altijd een blik spinazie naar binnen werken en dan ijzersterk worden. Spinazie op zich is in het plantenrijk niet de keizer qua ijzergehalte. In een ons spinazie zit ongeveer 1,2 gram ijzer. Maar ook o.a. broccoli, tuinbonen, courgettes, postelein, andijvie, raapstelen, veldsla, snijbieten en augurken bevatten relatief veel ijzer. Dus je kunt hier mee afwisselen qua plantaardige bronnen.
De opname van heemijzer en non-heemijzer verschilt nogal. Heemijzer wordt over het algemeen makkelijker opgenomen. Maar de opname wordt ook bepaald door de combinatie met andere voedingsstoffen zoals vitamine B12 en vitamine C, en het drinken van zure dranken tijdens het eten (zoals sinaasappelsap of citroensap). Deze bevorderen de opname. Zo zijn er ook stoffen die de opname hinderen zoals koffie, melk en zwarte thee. Maar de opname van ijzer wordt vooral bepaald door de voorraad ijzer die aanwezig is in je lichaam. Als je veel voorraad hebt neem je ook minder op. Als je weinig hebt, neem je juist meer op. Slim hoe het lichaam dit weer reguleert!
In ons lichaam wordt na de opname van ijzer hemoglobine gevormd. Hemoglobine is een eiwit in je rode bloedcellen dat ervoor zorgt dat zuurstof door je hele lichaam kan worden getransporteerd. Je kunt je het belang daarvan wel voorstellen. Het is essentieel voor het functioneren van je organen. Bij bloedarmoede zit er te weinig hemoglobine in je bloed.
Dit is een eiwit dat ijzer opslaat in je lichaam. Ferritine bevindt zich vooral in je lever en beenmerg, maar ook in je bloed. Je kunt te veel en te weinig ferritine in je lichaam hebben. Zowel bij te veel als te weinig leidt dit tot klachten. Als je te weinig ferritine hebt, dan heb je dus te weinig ijzervoorraad. Dit leidt ertoe dat je ook moeite krijgt om hemoglobine aan te maken. Als je ongesteld bent, bevallen bent of borstvoeding geeft, wordt er een grotere wissel getrokken op je ferritinevoorraad.
Je kunt trouwens ook door langdurige fysieke inspanning, bijvoorbeeld bij uithoudingssporten een tekort aan ferritine ontwikkelen. Ook genetische aanleg kan een oorzaak zijn.
IJzer mag je trouwens nooit zomaar extra suppleren als je niet weet of je daadwerkelijk een tekort hebt. Want er bestaat ook zoiets als een ijzerteveel. Het probleem is dat je dan ijzer in je lichaam gaat stapelen en dat kan schadelijk en gevaarlijk zijn.
IJzerstapeling heet ook wel hemochromatose. Dit is een vervelende aandoening die meestal genetisch bepaald is en tot diverse klachten kan leiden. Om dit te behandelen wordt een oude methode gebruikt van vroeger, namelijk aderlaten.
Wanneer je een of meerdere van de bovengenoemde symptomen ervaart, raden we je aan om naar de huisarts te gaan. Een ijzertekort kan eenvoudig worden vastgesteld door een bloedmeting waarbij het hemoglobinegehalte (Hb), het ferritinegehalte (ijzervoorraad) en het mean corpuscular volume (MCV) worden gemeten.
Ben je vegetariër of veganist en maak je je zorgen of je wel voldoende ijzer binnenkrijgt? Lees dan dit volgende artikel voor goede tips!IJzertekort voorkomen met plantaardige voeding | ProVeg NL
Heb je behoefte aan meer overleg? Je kunt altijd contact met ons opnemen!
"*" geeft vereiste velden aan
Zij maken de beste natuurgeneeskundige middelen voor je geliefde dier. Oerkracht uit de natuur voor grote en kleine huisdieren.
