Het belang van sociaal contact voor je gezondheid

Cijfers

In Nederland voelt 48,6% van de volwassen Nederlanders zich eenzaam! 1 op 7 Nederlandse volwassenen voelt zich zelfs erg eenzaam (bron Rijksoverheid). Niet alleen ouderen voelen zich eenzaam, maar ook jongeren tussen de 15 en 25 jaar voelen zich vaak knap eenzaam. Er is ook nog een verschil tussen eenzaamheid; je hebt zogenaamde existentiële, emotionele en sociale eenzaamheid. Existentiële eenzaamheid heeft te maken met zingeving, erbij horen en verbindingen maken. Bij emotionele eenzaamheid gaat het om het niet kunnen delen van een groot verdriet bijvoorbeeld. Dan kan een lotgenotengroep erg belangrijk zijn. Sociale eenzaamheid heeft te maken met het gemis van betekenisvolle relaties met een bredere groep van mensen om je heen. Zoals een werkkring, leuke gezellige buren, vrienden en kennissen die wat verder weg staan of mensen met wie je je hobby kunt delen, zoals breien, of een motorclub op zondag.

Blue zones

We hebben al eerder een blog geschreven over de blue zones. Wat een van de pijlers is voor mensen hun lange leven in de blue zones is, het belang van sociaal contact. Op het eiland Sardinië worden mannen en vrouwen bijna allemaal even oud, omdat ze zo betrokken zijn bij elkaars leven en voor elkaar zorgen. Nergens wereldwijd is dit verschil tussen mannen en vrouwen zo klein. In de Ted Talk van Susan Pinker legt zij uit waarom dit zo belangrijk is.

Je hersens – neurotransmitters en zo

Sociale interacties laten allerlei neurotransmitters vrijkomen die ervoor zorgen dat we ons goed voelen. In de Ted Talk van Susan Pinker legt ze dit nog eens uit: ‘Face-to-face sociaal contact drijft de hoeveelheden oxytocine en dopamine in je lichaam op, hormonen die stress en pijn verminderen. Het vergroot de kans dat je borstkanker of een beroerte overleeft en ondersteunt je immuunsysteem.’ Ik kan hier momenteel over meepraten, ik werd deze maanden getroffen door ernstige ziekte van een dierbare en de hoeveelheid steunbetuigingen die ik ontving waren overweldigend, diep ontroerend en maakten ons erg blij en gelukkig. Heel bijzonder hoe mensen zich dan om je heen verenigen in een liefdevol netwerk.

Opbouwen van sociale relaties

Het opbouwen van nieuwe sociale contacten is niet voor iedereen even makkelijk. Sommige mensen kost dit veel moeite. Een dierbare vriend of vriendin krijgen kost letterlijk ook veel tijd en moeite. Zeker als we wat ouder worden, gaat dit ons minder makkelijk af. Door het leven vallen soms ook allerlei dierbaren weg en kom je dan opeens alleen te staan. Dit is geen fijn gevoel. Gelukkig zijn er veel mogelijkheden om nieuwe vrienden te maken. Je kunt je aanmelden voor een vereniging of club, je kunt vrijwilligerswerk gaan doen. Je kunt ook lid worden van Klup; een platform voor meer sociale ontmoetingen en activiteiten. En geef het tijd; echt. Een vriendschap opbouwen gaat niet vanzelf. Experts hebben berekend dat je ongeveer 50 uur moet investeren om van een vluchtige bekende naar een informele vriend te gaan. Vervolgens kost het nog eens zo’n 200 uur om daadwerkelijk een hechte relatie te krijgen.

Gedragsmatige signalen

(bron: een tegen eenzaamheid)

• Verslechterde zelfzorg
• Moeite met huishoudelijk werk
• Sociale onhandigheid
• Mensen op afstand houden
• Sterk de aandacht opeisen en claimen
• Gretig zijn naar contacten

Wist je dat uit studies blijkt dat het ontbreken van sociale contacten net zo slecht is voor je gezondheid als het roken van 15 sigaretten per dag? De Amerikaanse psychologe Julianne Holt-Lunstad deed met haar team een grote overzichtsstudie. Ze zocht antwoord op de vraag wat de kans op sterven het meest vermindert.

Gevolgen voor je gezondheid

• Depressie
• Dementie
• Verslaving
• Beroertes
• Slaapproblemen
• Hart- en vaatziekten
• Lage weerstand

Lees hier verder voor meer informatie

Wat zijn mogelijke oorzaken van eenzaamheid?

• Relaties die veranderen zijn een bekende oorzaak
• Persoonlijke omstandigheden leiden tot gevoelens van eenzaamheid
• Persoonlijke situaties
• Sociale vaardigheden
• Negatief zelfbeeld
• Ziekte of beperking
• Ingrijpende levensgebeurtenissen
• Social media

(bron: een tegen eenzaamheid)

Waarom houden sociale relaties je dan gezonder?

Daar zijn meerdere theorieën over, maar naast de werking op je hersenen qua gelukshormonen, heeft het bijvoorbeeld ook te maken met dat je zelf graag gezond wilt zijn en blijven, omdat iemand je nodig heeft. Bijvoorbeeld een kind of hulpbehoevende ouder. Daarnaast word je zelf vaak ook door je geliefden aangesproken op ongezond gedrag. Of je motiveert elkaar om gezonder te gaan leven door minder te roken, te drinken of meer te bewegen. ‘Laten we lekker samen gaan wandelen’. ‘Doe jij ook mee aan Dry January? O, dan doe ik ook mee’. Dat soort interacties. Hierin zit dus ook een deel van het belang van sociaal contact.

Maar laten we wel wezen, lekker met elkaar huilen of lachen, dat is toch het mooiste wat er is? Dus ben je eenzaam, neem toch die eerste stap om anderen meer te zien of te ontmoeten. Heb je weinig tijd? Maak dan meer tijd en pak eens je telefoon om naar een vriend of vriendin te bellen of om af te spreken.

Sites met tips om eenzaamheid tegen te gaan:

eentegeneenzaamheid.nl

kluppen.nl/word-klup-lid

metjehart.nl (ouderen)

join-us.nu (jongeren)