Van apotheke naar apotheek
Het woord apotheek stamt van het Griekse apotheke, dat letterlijk ‘bergplaats’ of ‘opslagruimte’ betekent. In de oudheid en vroege middeleeuwen waren dat vaak voorraadkamers in kloosters waar geneeskrachtige kruiden, harsen en specerijen zorgvuldig werden bewaard. Later ontwikkelde de apotheek zich tot een zelfstandige werkplaats waar medicijnen werden bereid en verkocht.
De glazen stopfles was daarbij een cruciaal hulpmiddel: een veilige bewaarplaats die zowel bescherming bood als overzicht. In zekere zin weerspiegelt de stopfles nog steeds de oorspronkelijke betekenis van apotheke: een plek waar kostbare middelen zorgvuldig worden opgeborgen.
Waarom transparant glas?
Hoewel stopflessen door de eeuwen heen ook in bruin glas werden gemaakt om lichtgevoelige inhoud te beschermen, vind je bij Van der Pigge voornamelijk transparant glas. Dat heeft een reden: wij vinden het belangrijk dat onze klanten kunnen zien wat er in de flessen zit. Bovendien is de doorloopsnelheid van de inhoud hoog, zodat er geen tijd is voor de inhoud om te verbleken door het daglicht of de zon. Transparant glas straalt ook openheid en eerlijkheid uit – je ziet meteen de kwaliteit van wat je koopt.
Niet meer zo groot als vroeger
Vroeger gebruikten drogisten en apothekers ook grote stopflessen van meerdere liters voor de opslag van grondstoffen. In onze winkel gebruiken we tegenwoordig vanwege de handzaamheid alleen kleinere flessen tot maximaal 1 à 2 liter. De grotere exemplaren staan nu op onze zolder, die wij liefkozend ons museum noemen. Daar bewaren we veel van ons historische materiaal, zodat het verhaal van ons vak levend blijft.
Vorm en functie – afgestemd op gebruik
De stopflessen die wij in de winkel gebruiken, hebben altijd een brede halsopening. Dat is niet voor niets: het maakt ze gemakkelijk te vullen, schoon te maken én zorgt ervoor dat de inhoud eenvoudig in een puntzakje kan worden gedaan.
Stopflessen met smalle opening waren vroeger bedoeld voor vloeistoffen, maar die gebruiken wij niet meer. Onze stopflessen zijn er voor kruiden, specerijen, drop en snoep – precies zoals je dat al generaties lang in een drogisterij tegenkomt.
Historisch kader – apothekersstopfles of drogistenstopfles?
Hoewel apothekers- en drogistenstopflessen op elkaar lijken, waren er subtiele verschillen.
- Apothekersstopflessen werden vaak gebruikt in laboratoria en hadden soms een gesatineerd etiketvlak om de inhoud te beschrijven, of waren voorzien van emaillen etiketten met Latijnse namen. De stoppen hadden veelal bovenaan een zeshoekige vorm. Ze waren bedoeld voor magistrale bereidingen (bereidingen op recept).
- Drogistenstopflessen stonden in de winkel zelf, hadden vaak een wat eenvoudigere vormgeving en bevatten kant-en-klare grondstoffen of producten. Het etiket was soms decoratief, met sierletters of goudopdruk, zodat het aantrekkelijk was voor de klant.
In beide gevallen was de stopfles een teken van professionaliteit: de inhoud werd beschermd, bleef schoon en behield zo lang mogelijk zijn kwaliteit.
Stopflessen vandaag – erfgoed in gebruik
Bij Van der Pigge hebben we het geluk dat onze historische inrichting sinds 1849 bewaard is gebleven. De glazen stopflessen horen daar vanzelfsprekend bij. De meeste gebruiken we nog steeds, andere staan als decoratie in de winkel en de grootste staan opgeborgen op onze zolder. Ze zijn onderdeel van onze identiteit en een zichtbaar bewijs van de lange traditie van het zorgvuldig bewaren van grondstoffen.
Zo is de glazen stopfles voor ons niet alleen een praktische pot, maar ook een symbool van vakmanschap en aandacht – waarden die wij tot op de dag van vandaag koesteren.
Wikipedia – medicijnpot
