Vaccinium macrocarpon – Cranberry

Familie van de rododendron

De cranberry behoort tot de heidefamilie waarvan de rododendrons (meer dan 1000 soorten) de grootste groep zijn. Ook de bosbessen en typische heideplanten zoals struikheide en dopheide zijn familie. Al deze planten zijn houtig.

De familie is met enkele duizenden soorten over de hele wereld verspreid. Doorgaans zijn het (dwerg)struiken, maar op sommige plekken in de wereld vallen ook bomen onder de familie.

In Nederland zijn in het wild de dopheide, struikheide, rode en blauwe bosbes de bekendste familieleden. De cranberry en rododendron zijn beide in Nederland gekomen door menselijk handelen.

Kop van een kraanvogel

De naam cranberry is een aanpassing van de oorspronkelijke naam Cranebird. Crane verwijst naar de bloem van de plant, die wat lijkt op de vorm van de kop van een kraanvogel. Berry verwijst naar de vrucht van de plant, een soort bes. De plant bloeit in de zomer, de rode bessen komen in de nazomer of herfst.

Veel licht en natte grond

Cranberry is een heideplant. Hij blijft het hele jaar door groen. Het is een lage, houtige plant (dwergstruik) met enkelvoudige, smalle bladeren. Cranberry is een lichtplant, wat aangeeft dat hij graag in de zon staat. Hij heeft behoefte aan voedselarme, natte grond en een zonnige plek. Als de plant op een droge plek staat kan hij uitdrogen.

Waar je hem vindt

Hij komt voor in onder andere natte duinvalleien, natte heiden en moerasbossen. In Nederland is de plant met name te vinden op de Waddeneilanden. Er zijn ook een aantal cranberrykwekerijen in Nederland, onder andere in Drenthe.

Toepassingen

Cranberry is misschien wel een van de bekendste kruiden/planten uit de natuur die in de natuurgeneeskunde gebruikt worden. De bessen staan bekend om hun werking tegen blaasontsteking. Vooral als er sprake is van een infectie met de E. Coli bacterie – wat meestal in 80% van de gevallen zo is – werken cranberryproducten over het algemeen heel goed. Uiteraard kunnen ook andere bacteriën een blaasontsteking geven en dan kan cranberry soms minder goed aanslaan. De tanninen in de cranberry (proanthocyanidines) voorkomen aanhechting van de bacterie aan de blaaswand. Daarnaast zijn cranberries van nature rijk aan vitamine C. Dit is tevens belangrijk om infecties te voorkomen. In de oudheden namen schippers op lange reizen dan ook cranberries mee om scheurbuik (door vitamine-C-gebrek) te voorkomen.