Kaasjeskruid
Echte heemst is een plant van de kaasjeskruidfamilie (Malvaceae). De naam ‘kaasjes’ verwijst naar de vruchten van de planten van deze familie, die door de vorm op kaasjes lijken. Deze familie bevat ruim 1000 soorten, zowel kruiden als houtige planten. De plantenfamilie is in de hele wereld vertegenwoordigd, behalve in de poolstreken. Verreweg de meeste soorten groeien in de tropen. Echte heemst komt beperkt in Nederland in het wild voor.
Kroon- en kelkbladeren
De planten van de kaasjeskruidfamilie hebben 5 bloembladeren (kroonbladeren). De groene kelkbladeren hieronder zijn bij het onderste deel aan elkaar vastgegroeid. Een bijzonderheid van de familie is dat de in de bloem aanwezige meeldraden zich vertakken.
Enkele planten van de kaasjeskruidfamilie zijn in Nederland als sierplant aangeplant, waaronderde Chinese heemstroos (Hibiscus rosa-sinensis) en de stokroos (Althaea rosea), of voor andere eigenschappen buiten Nederland gekweekt, zoals de katoenplant (Gossypium herbaceum).
What’s in a name?
Bij veel planten heeft de naam een betekenis in het Grieks of Latijn. Soms heeft ook de Nederlandse naam een betekenis. Dit geldt ook voor echte heemst. De naam ‘heemst’ is waarschijnlijk een verbastering van Hibiscus, die tot dezelfde familie behoort. Althaea is een verbastering van een Grieks woord dat genezen/genezing betekent en officinalis staat voor ‘geneeskrachtig’.
Hoe ziet hij eruit?
Echte heemst is een meerjarige, vrij hoge plant, hij kan tot ca. 1,5 m doorgroeien. De stengels en bladeren zijn volledig groen. De bladeren hebben een gezaagde bladrand. Heemst is viltig behaard. De lichtroze, soms bijna witte bloemen komen tevoorschijn in de zomer. De vele meeldraden zijn paars en vallen op in de bloem. De plant breidt zich daarnaast uit met wortelstokken (net als bijvoorbeeld de grote brandnetel).
Waar gedijt hij?
Echte heemst is een kenmerkende soort voor gebieden met brak (het midden tussen zoet en zout) water. Hij komt voor in (riet)moerassen (vandaar de naam ‘marsh’ in marshmallow), in ruigten (stukken grond met veel hoge kruiden, maar zonder struiken en bomen), langs sloten en soms langs de oevers van rivieren en in duinvalleien.
Rode Lijst
In Nederland komt heemst met name voor in de provincies Noord-Holland en Zeeland. De plantensoort staat op de Rode Lijst, is vrij zeldzaam en in aantallen (sterk) afgenomen sinds 1950. Dit komt onder andere door de Deltawerken, waardoor zoet en zout water meer gescheiden zijn en het aandeel brak water in Nederland sterk is teruggelopen. Internationaal strekt het areaal van echte heemst zich uit van centraal Azië tot en met West-Europa.
De geneeskrachtige eigenschappen van heemst
Heemst heeft behoorlijk wat slijmstoffen in zich waardoor het goed oplosbaar is in thee, maar niet in alcohol. Je kunt heemst dus het beste met koud water klaarmaken en niet in tinctuur gebruiken. Het werkt verzachtend bij:
- bronchitis
- allerlei soorten hoest
- milde ontstekingen aan het maag-darmkanaal, bij slokdarmontsteking of irritatie van de slokdarm door zuurbranden
- kan ingezet worden bij milde diarree
- is verzachtend bij een blaasontsteking
- verzacht bij uitwendig gebruik geïrriteerde slijmvliezen van de mond en tanden, aften, keelpijn en heesheid
Voor inwendig gebruik gebruik:
- Maak een koud aftreksel door 2 koffielepels (3 tot 10 gram) heemstwortel op 150 ml tot 250 ml water 8 uur te laten macereren en vervolgens af te gieten.
- Of je gebruikt 30 gram heemstwortel op 6 dl water. Ook 8 uur laten macereren en vervolgens afgieten.
- Of je overgiet een thee- of eetlepel (tot 15 gram) heemstwortel met 150 ml lauw water. Een half uur laten macereren, maar wel frequent doorroeren en vervolgens afgieten.
Neem 3 à 4 maal per dag een kopje (mag licht opgewarmd worden).
Voor uitwendig gebruik om te gorgelen:
- Maak een licht warme extractie van rond de 50 graden: 2 koffielepels heemstwortel op ¼ liter water of 5 gram wortel op een kopje warm water.
Heemstwortel moet goed afgesloten worden bewaard omdat het vocht aantrekt.
Waarschuwingen
Raadpleeg vóór gebruik een deskundige in geval van zwangerschap, borstvoeding, ziekte of medicijngebruik.
Heb je vragen over hoe je met natuurlijke middelen je gezondheid kunt ondersteunen? Loop gerust onze winkel binnen, bel ons op of stuur een mail. We helpen je graag!