Zoete aardappels vs gewone aardappels

Geschiedenis van beide aardappels

De geschiedenis van de gewone aardappel is veel verder terug in de tijd te vinden dan die van de zoete aardappel. De eerste gegevens over het gebruik van de zoete aardappel was bij de Inca’s rond 800 na C.
Van de gewone aardappel valt de consumptie ervan te traceren tot 12.500 jaar geleden! Er zijn aanwijzingen gevonden dat in een oude nederzetting in Chili wilde aardappelen gebruikt werden om te eten. Daarna heeft de aardappel een rijke geschiedenis qua verspreiding.

Gewone aardappel

De gewone aardappel groeit onder de grond als een ondergrondse knol. Hij is behoorlijk zetmeelrijk (amylose en amylopectine). Aardappels zijn uiteraard eetbaar, maar je moet oppassen met groene aardappels, want die zijn rijk aan solanine. Hier kun je ziek van worden. Als je aardappels op een te lichte plek bewaart, worden ze sneller groen en kun je ze dus beter niet meer eten. Aardappels vallen onder de koolhydraatrijke voedingsmiddelen. Ze worden vaak onderverdeeld in kruimig en vastkokend.

Aardappels zijn rijk aan vitamine B6, vitamine C en vezels. Vooral afgekoelde aardappels zijn rijk aan de stof resistent zetmeel, en dat kan goed zijn voor je darmen. Je kunt bijvoorbeeld een heerlijke en gezonde aardappelsalade maken als je gekookte aardappels overhoudt.

Vitamine C gaat tijdens verhitting grotendeels verloren. Aardappels worden altijd gekookt om de toxine fasine te neutraliseren.

Zoete aardappel

Deze soort aardappel is rijk aan inuline en zetmeel. Inuline is een betere vezel/koolhydraat omdat hij langzamer verteert dan die  van de gewone aardappel. Zoete aardappel is rijk aan bepaalde flavonoïden (antioxidanten) zoals cyanidine en peonidine. Je kunt dan de aardappel beter niet schillen, want deze flavonoïden zitten vooral in de schil. De zoete aardappel bevat ook een suike – raffinose – waardoor hij soms winderigheid kan geven. Onlangs is echter ontdekt dat raffinose-oligosachariden een gunstig effect hebben op de darmmicroflora en daarom worden aanbevolen om kanker in het spijsverteringskanaal te voorkomen.

Soorten zoete aardappel

Er bestaan diverse soorten zoete aardappels zoals de witte, de oranje en de paarse. Deze laatste kom je niet zo vaak tegen in de supermarkt. De oranje versie is vooral rijk aan bètacaroteen. De zoete aardappel wordt veel gebruikt in tropische keukens zoals de Surinaamse keuken en de Polynesische. Maar ook in Amerika staat hij als yam op het menu met Thanksgiving Day. Zoete aardappels kunnen trouwens wel rauw gegeten, maar ze zijn erg hard. Rauw eten zou ik je persoonlijk niet aanraden. Ze koken wel sneller gaar dan de gewone aardappel.

1 stuk (130 gram) zoete aardappel bevat:

Voedingswaarde

Zoals je kan zien is de gewone aardappel minder vezelrijk dan de zoete aardappel. Er zitten een pietsje beetje meer eiwitten in. En de calorische waarde ligt iets lager. Maar buiten deze macronutriënten zitten er dus andere specifieke stoffen in zoals antioxidanten en specifieke soorten vezels. Allebei de soorten aardappels passen niet zo goed in een koolhydraatarm menu, maar kies dan op zijn minst voor de zoete aardappel of de afgekoelde gekookte gewone aardappel. Beide aardappels bevatten zetmeel; de zoete aardappel 12,7 gram per 100 gram en de gewone aardappel 17 gram.

Paarse zoete aardappel

Paarse zoete aardappels worden vaak gezien als superfood. Ze komen van oorsprong uit Okinawa en zijn wellicht de reden van de bijzonder hoge levensverwachting daar. Okinawa en de paarse zoete aardappel zijn in bekendheid gegroeid door de aandacht voor de zogenaamde Blue Zones. Ze zijn heel rijk aan vitaminen, mineralen, vezels en vooral antioxidanten. Met de mooie paarse kleur kun je kleur geven aan je gerecht. Ze zitten bomvol vitamine A en C, calcium, magnesium en hebben maar liefst 1,5 keer meer antioxidanten dan blauwe bessen. Paarse aardappelen bevatten ook meer antioxidanten dan de gewone aardappel. De paarse zoete aardappel is wel iets minder zoet dan zijn witte of oranje zusjes. De Hippe Vegetariër heeft 2 leuke recepten waarmee je bijvoorbeeld een prachtige taart kunt serveren.

Tuinieren

Zowel de zoete aardappel als de gewone aardappel kunnen worden geteeld in Hollandse moestuintjes. De zoete aardappel is een klimplant dus kun je zelf ergens tegenop laten groeien. De gewone aardappel groeit onder de grond. Je mag ze niet elk jaar op dezelfde plek verbouwen i.v.m. de aardappelziekte. Aardappels houden van een zure grond. Je kunt het beste al in de herfst beginnen met het voorbereiden van de grond.

Zoete aardappels zijn minder ziektegevoelig, daarnaast fungeren ze als een natuurlijke mulch, omdat ze ook in plaats van klimmen, over de grond kunnen groeien. Ze hebben wat minder water nodig dan de gewone aardappels. Van de knol kun je zelf ook stekjes maken. Maar de plantjes zijn vaak vanaf april te krijgen in de winkel.

Bewaren

Leg gewone aardappelen op een koele, donkere, goed te luchten en droge plek. Tussen 7 en 10°C is ideaal. Je kunt ze ook in de koelkast (de groentelade) bewaren. Het wordt aangeraden om aardappelen niet langer dan 2 weken in de koelkast te bewaren.

Je bewaart zoete aardappelen het beste op een droge en donkere plek. Wikkel ze in een krant of doe ze in een papieren zak. Zo kunnen de zoete aardappelen ‘ademen’. Dan blijven ze ongekookt wel een maand goed. Heb je ze al gekookt of geschild? Bewaar de zoete aardappelen dan maximaal 2 dagen in een afgesloten bakje in de koelkast of 10 tot 12 maanden in de vriezer.

Koken, bakken, stomen en ga maar door

Zowel de zoete als de gewone aardappel zijn voor allerlei gerechten te gebruiken. De toepassingen kunnen nagenoeg hetzelfde zijn. Pureren, koken, stukjes, bakken, in de oven, in een salade, ga maar door. Je kunt er van alles mee. Wil je zelf goede zoete aardappelfrietjes maken? Hier wat tips van Miljuschka. Pas op met het te bruin bakken van gewone en zoete aardappelfriet omdat er een giftige stof kan ontstaan, namelijk acrylamide. Dit komt doordat beide aardappels rijk zijn aan zetmeel. Deze stof ontstaat bij verhitting boven de 120 graden. Acrylamide wordt gerelateerd aan kanker, zenuwschade en problemen met de vruchtbaarheid. De beste tip met bakken van aardappels is, om ze goudgeel te bakken en niet bruin.  Blancheren voor gebruik kan ook helpen.

Eet smakelijk!!