Zijn algen zeewier?
Zeewier en algen worden vaak in adem genoemd wat het een beetje verwarrend maakt, want hebben we het nou over hetzelfde? Ja eigenlijk wel, behalve dat er ook zoiets bestaat als microalgen zoals de blauwgroene alg. Waarover zo meteen meer.
Grofweg kan je de wieren onderverdelen in 3 hoofdgroepen: groenwieren, roodwieren en bruinwieren. Dulse, kombu, wakame en nori zijn bekende zeewieren die je tegenwoordig veel tegenkomt. Wakame kan je onder andere eten als salade.
Algen zijn bijvoorbeeld spirulina en chlorella. Deze kom je eigenlijk alleen tegen als poeder, tabletten of capsules.
Soorten zeewier en algen
Kelp is een vrij bekende zeealg die rijk is aan jodium en kleine hoeveelheden vitamines bevat (waaronder B-vitamines, choline en vitamine C) en meer dan 20 verschillende mineralen. Jodium is belangrijk voor de schildklierwerking en energiestofwisseling. Kelp is een belangrijke jodiumbron voor vegetariërs en iedereen die weinig zeevoedsel of brood eet. Traditioneel wordt kelp ook gebruikt als hulpmiddel om af te vallen. Belangrijk is om op de hoogte zijn van het jodiumgehalte van kelp om een te hoge jodiuminname te voorkomen.
Een andere bekende alg is de blauwgroene alg uit een meer in Oregon in de Verenigde Staten. Het heet ook wel Upper klamath alg vanwege het gebied waar hij is ontstaan. Deze alg wordt teruggeleid tot de oorsprong van een bewoonbare aarde omdat hij verantwoordelijk wordt geacht voor de eerste zuurstofproductie op de wereld. Blauwgroene algen, ook wel AFA van Aphanizomenon flos aquae genoemd, bevat een speciaal blauw pigment: phycocyanine. Wil je daar meer over weten? Lees dan dit interessante blog van Jesse van der Velde. Er zijn hierover speciale helende eigenschappen ontdekt door wetenschappers.
Gebruik
Er bestaan dus allerlei soorten eetbare wieren zoals nori, kelp/kombu, wakame, arame, dulse. Nori is vaak die zwarte laag rond een sushi rolletje, en wakame ken je wel als de groene sliertjes salade die je kan bestellen in een sushirestaurant. Tegenwoordig heeft een goed gesorteerde supermarkt ook wakame in het assortiment. Als je het zeewier te zout vindt kan je ze even in water leggen of afspoelen.
Met zeewier is van alles te doen: je kan het gedroogd kopen en dan over je eten strooien, je kan er sushi mee maken, je kan het meekoken in een soep of toevoegen aan een salade en tegenwoordig heb je in de supermarkt ook knapperige hapjes met zeewier.
Voedingswaarde
Vitaminen
In zeewier zit veel vitamine B1. Maar ook de andere B-vitaminen zitten veel in zeewier. Dit zit ook in een andere plantaardige bron namelijk in allerlei soorten bonen. Bonen hebben weer het voordeel dat ze zeer vezelrijk zijn. Vitamine B12 haal je voornamelijk uit dierlijke producten, zoals vlees, melk en eieren. Daarom is het voor veganisten verstandig om met vitamine B12 verrijkte producten te eten of een supplement te gebruiken. B12 is wel aanwezig in algen, maar wordt in die vorm nauwelijks opgenomen.
In zeewier zit ook astaxanthine, een carotenoïde. Carotenoïden zijn zogenaamde voorlopers van vitamine A die door je lichaam kunnen worden omgezet in vitamine A. Het is tevens een kleurstof die toegelaten is onder E-nummer E161j. Astaxanthine komt voor in microalgen, gist, zalm, forel, krill, garnaal, kreeft, krab. Het is een hele belangrijke antioxidant die het lichaam kan beschermen tegen schade door vrije radicalen.
Mineralen
Zeewier is rijk aan allerlei mineralen en sporenelementen. Sporenelementen zijn de kleinst mogelijke mineralen die we nodig hebben. Er zit onder andere kalium, calcium (wakame), fosfor, magnesium, ijzer en jodium in. Soms bevat zeewier zelfs meer ijzer (zoals dulse en kombu) dan vlees en spinazie! Dit is ook een reden waarom het als vleesvervanger interessant kan zijn.
Jodium is belangrijk voor een goed werkende schildklier. In de westerse wereld werd de geneeskrachtige werking van zeewier voor het eerst omschreven in 1200 in Salerno (Italië). Het betrof wier als medicijn bij krop. Pas in het midden van de 18e eeuw wordt in Engeland officieel melding gemaakt van het gebruik van zeewier bij schildklieraandoeningen.
Eiwitten
Nori en dulse zijn bekende zeewieren die vrij rijk zijn aan eiwit. Zij vallen onder de rood- en groenwieren. Het eiwitgehalte kan per oogst verschillen. Daarnaast verschilt het eiwitgehalte ook behoorlijk in gedroogde vorm of verse vorm.
Omega 3
Algen zijn een belangrijke voedingsbron voor vissen in de zee. Wist je dat veel vette vissen algen eten om hun eigen omega 3 binnen te krijgen? Voedingssupplementen met plantaardige omega 3 bevatten vaak DHA en EPA (bekende vetzuren uit de omega-3-groep) die gewonnen zijn uit algen. Omega 3 zijn belangrijke meervoudige onverzadigde vetzuren die onmisbaar voor ons zijn.
Andere toepassingen
De voedingsindustrie gebruikt zeewier vaak als hulpstof. Zo kan een fabrikant agar agar gebruiken als plantaardige gelatine of carrageen toepassen in soepen en sausen als verdikkingsmiddel. Wil je meer weten over waar zeewier voor gebruikt wordt? Lees dan op deze site verder. Het zal je verrassen waar het allemaal inzit.
Vers plukken?
Wees terughoudend om zelf zeewier te plukken. Zeewieren kunnen namelijk sterk variëren in hun hoeveelheid zware metalen, jodium en zout. Het is niet altijd duidelijk hoeveel er daarvan inzit. Probeer zo veel mogelijk variatie aan te brengen in je voeding, want elke voedingsbron bevat weer totaal andere belangrijke vitaminen, mineralen, eiwitten en vetten.
Tot slot
Zeewier is een hele interessante voedingsbron waar de mensheid al sinds zijn bestaan veel profijt van heeft gehad en in de toekomst nog veel aan kan hebben. Niet alleen als voedingsbron, maar ook voor allerlei andere toepassingen. Zeewier kan een interessant milieuvriendelijk alternatief zijn voor vlees ter afwisseling van andere vegetarische bronnen zoals bonen, soja, quinoa en dergelijke. De teelt van zeewier vraagt weinig qua energievoorzieningen en geeft geen belasting voor dieren, mensen en milieu.
