winkel
Webwinkel

Pimpinella anisum – Anijs

Anijs kennen we van snoep en broodbeleg (onder andere de geboortemuisjes) waar het in is verwerkt. Deze blog behandelt de plant achter deze zoete lekkernijen.

Familie

Anijs is een plant van de schermbloemen familie (Apiaceae). Dit is van de grote plantenfamilies in Nederland een van de grootste. Planten uit deze familie zijn nooit houtig en hebben de bloemen in schermen staan. Elke afzonderlijk bloem is meerzijdig symmetrisch en heeft 5 kroonbladeren (de gekleurde bloemblaadjes) en 5 meeldraden (de gele staafjes die je soms in een bloem ziet). Bij een deel van de planten is de stengel hol. Planten uit deze familie worden zelden oud; de meeste soorten zijn één of tweejarig.

Bekende soorten uit deze familie zijn de peen (Daucus carota) (waar onze wortel van komt), het fluitenkruid (Anthriscus sylvestris), pastinaak (Pastinaca sphondylium) en de reuzenberenklauw (Heracleum giganteum). Sommige soorten kunnen brandblaren geven of zijn erg giftig bij het eten ervan. Aangezien veel soorten moeilijk van elkaar te onderscheiden zijn (gewone berenklauw en pastinaak lijken als ze nog geen bloemen hebben erg op elkaar), is het aanraken of plukken van de planten niet aan te bevelen, als je weinig kennis hebt.

 

Herkenning

De bladen zijn aan de onderkant van de plant diep ingesneden vrij rond om de stengel als één blad. Hoger in de plant zijn de bladeren gesplitst, waardoor het er meer lijken, terwijl het in werkelijkheid steeds één blad is. Bladeren die zich zo splitsen worden samengestelde bladeren genoemd. De bladeren hebben een anijssmaak. Toch adviseer ik de bladeren niet te proeven; er zijn binnen de schermbloemigen ook planten die hier op lijken, maar (zeer) giftig zijn. De stengel van de plant is geheel groen. Bij schermbloemigen waarvoor geldt dat de stengels gedeeltelijk of geheel rood zijn, geldt vaak dat deze giftig zijn.

De bloeiperiode van de plant is juni tot september. De bloemen zijn, zoals bij veel schermbloemigen het geval is, wit. Ze staan in platte schermen. Anders dan bijvoorbeeld het geval is bij de reuzenberenklauw, waarbij de schermen bol staan. Anijs is een tweeslachtige plant, wat betekent dat hij zich kan klonen. De plant wordt meestal zo’n 50 cm hoog, maar kan onder gunstige omstandigheden tot 75 cm hoog worden.

Voorkomen

Anijs is een exoot. Dat wil zeggen dat de plant niet van nature voorkomt in Nederland, maar is aangeplant. Hij vindt het in Nederland niet heel erg lekker, wat blijkt uit het feit dat hij hier zeer zeldzaam in het wild voorkomt. Hij is vooralsnog in Nederland niet invasief (verdrukt geen andere planten). De plant komt van oorsprong uit Zuid-West-Azië, uit het gebied vlak bij de Middellandse Zee.  Tegenwoordig wordt Anijs ook op andere plekken langs de Middellandse Zee geteeld, zowel in Noord-Afrika als in Zuid-Europa.

Anijs heeft een voorkeur voor een vrij droge tot vochtige grond. Hij heeft veel zon nodig, maar ook af en toe water. Hij kan niet goed tegen vorst. De plant is eenjarig.

Geschiedenis

Anijs wordt al duizenden jaren door de mensheid gebruikt, de eerste sporen leiden zelfs terug tot het oude Mesopotamië 6000 jaar voor Christus! Het wordt dus in alle winstreken van de aarde wel gebruikt zelfs in de ayurveda in India. Maar ook door de Egyptenaren, de Grieken, de Romeinen en Arabieren. Vanaf de 11e eeuw nam het culinaire gebruik ervan toe in Europa. Op het Franse Hof werd anijs veelvuldig gebruikt om een slechte adem te maskeren.

Eten en drinken

Anijsblad kan gebruikt worden in een warme of koude maaltijd. Als je dit zelf ook wil doen, houd er dan rekening mee dat de anijssmaak verloren gaat als je de bladeren kookt. Anijszaad zit in “geboorte” muisjes en ook in anijshagel. Er zijn ook enkele alcoholische dranken waar anijs in is verwerkt, bijvoorbeeld ouzo, Pernod, Ricard, Pastis, Anisette, Raki, Sambuca. Helaas worden bij sommige van deze dranken alleen nog de synthetische anethol versie gebruikt. Andere toepassingen zijn bijvoorbeeld in dropjes, snoep, roomijs en kauwgom. Daarnaast helpen anijszaden toegevoegd aan koolgerechten om de kool beter te verteren. Ze worden ook gebruikt om pickles en augurken mee in te maken.

In de voedingsindustrie wordt het toegevoegd aan tandpasta, zeep, tabak. En natuurlijk bestaan er nog de welbekende anijstabletten voor in de melk om beter te slapen van MP & S of De Ruijter.

Gezondheidstoepassingen van anijszaad

Anijszaad is vooral rijk aan etherische olie en dan vooral anethol. Daarnaast bevat het aardig wat slijmstoffen 20% en eiwitten 20%. Daarnaast zitten er ook aardig wat antioxidanten in de vorm van flavonoïden in.

Anijszaad staat bekend om zijn gasvormingsremmende eigenschappen en krampwerende toepassingen in de darmen. Daarom is anijs een bekend kruid in kruidenthee mengsels die op de darmen werken. Het kan gebruikt worden bij winderigheid en een opgeblazen gevoel.

Anijszaad is mild eetlustopwekkend, vandaar dat het ook in diverse likeuren verwerkt is.

Minder bekend is dat het ook helpt bij luchtwegproblemen zoals bronchitis en diverse soorten hoest.

Daarnaast wordt het ook in kruidenthee gebruikt om de borstvoeding te bevorderen.

Als je kruiden voor je gezondheid wilt gebruiken of om aandoeningen mee te behandelen, let er dan altijd op of het kan bij ziekte, zwangerschap en medicijngebruik. Raadpleeg hiervoor een deskundige.

 

Wil je iets delen?

Wil je een reactie delen of heb je een vraag?

Door het insturen van het formulier kunt je een reactie achterlaten of een vraag stellen over algemene zaken. Wil je liever direct een consult aanvragen dan kan dat ook.

Stel je vraag!

"*" geeft vereiste velden aan

Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.

Van der Pigge is verbonden met haar zusterbedrijf De Groene Os

Zij maken de beste natuurgeneeskundige middelen voor je geliefde dier. Oerkracht uit de natuur voor grote en kleine huisdieren.

De Groene Os