winkel
Webwinkel

Kleefkruid – galium aparine

Kleefkruid is een van de meest voorkomende planten van Nederland. Dat heeft een paar redenen. De vruchten met zaadjes van de plant klitten aan dieren en aan onze kleding, waardoor wij zelf bijdragen aan de verspreiding van deze plant. Hij kan zich prima standhouden in de halfschaduw, hij is vrij goed bestand tegen een overmaat van stikstof en je kunt hem vrijwel nooit in zijn geheel uit de grond trekken. Tijd om deze plant eens nader te bekijken!

 

Familie

Kleefkruid is een plant uit de Rubiaceae, in Nederland bekend onder de naam Sterbladigenfamilie, omdat de bladeren hier als een ster om de stengel staan. Die Nederlandse familienaam gaat echter niet op voor de tropische planten van deze familie, waarbij de bladeren vaak kruisgewijs tegenover elkaar staan. En laat de familie nou juist in de (sub)tropen veel vertegenwoordigers hebben. Deze plantenfamilie is erg groot en kent duizenden plantensoorten. Onder andere de kinaboom en koffiestruik behoren tot de Rubiaceae.

Terug naar de Nederlandse situatie. De planten van deze familie hebben bladkransen van 4-12 bladeren per krans. De bloemen zijn symmetrisch en hebben 4 of 5 meeldraden. Het aantal soorten sterbladigen in Nederland is zeer klein. Naast kleefkruid is wellicht Lievevrouwebedstro (Galium odoratum) de meest bekende plantensoort. Odoratum verwijst naar een geur. In het geval van Lievevrouwebedstro is dat een toffeegeur.

Kleefkruid

De naam kleefkruid duidt niet op kleven, maar op klitten. Alle delen van de plant klitten. Zo kan de plant zich ook als half liaan omhoog werken tussen andere planten. Het klitten wordt veroorzaakt door de stekelharen met weerhaakjes aan de stengel en andere delen van de plant. Kleefkruid groeit min of meer rechtop en wordt ca. 1,3 meter hoog. De stengels zijn vierkant. De bladeren, staan net als bij de andere sterbladigen in Nederland als een ster om de stengels. Bij kleefkruid bestaan die kransen doorgaans uit 6 bladeren. De bloemen hebben 4 witte bloemblaadjes (kroonbladeren) en 4 meeldraden. Het is een eenjarige plant.

Voorkomen

Kleefkruid is niet kieskeurig. De verspreiding gaat via de vacht van dieren en de kleding en huid van mensen. Dat werkt zo goed, dat de plant zeer algemeen voorkomt in Nederland en ook in omringende landen en andere landen met een gematigd klimaat. Inmiddels is de plant door ons toedoen ook ingeburgerd in andere werelddelen.

Kleefkruid groeit bijna overal, maar staat het liefst op een vochtige plek met een beetje schaduw en een hoge voedselrijkdom. Die hoge voedselrijkdom is inmiddels bijna overal in Nederland (zie de stikstofproblematiek) dus groeit hij ook in het hele land. Hij is ook bestand tegen zout.

Bosranden, heggen en hagen met uitspoeling van meststoffen vindt de plant ook lekker. Hij doet het ook goed ook op akkers, langs waterkanten, tussen puin of stenen en in loofbossen. Je vindt kleefkruid vaak samen met brandnetels, omdat die ook tamelijk algemeen zijn, wat schaduw prima kunnen verdragen en een zeer hoge voedselrijkdom heerlijk vinden.

Bestrijding van de plant

Heb je kleefkruid in je tuin en wil je ervan af? Dan is dat een project van lange adem. Hij is goed bestand tegen bemesting, kan prima groeien in de halfschaduw en, over het algemeen prima bestand tegen giffen (mocht je die al willen gebruiken).

Aangezien de plant doorgaans tussen je geliefde planten groeit, is schoffelen ook niet echt een optie. Zorgen dat de grond kurkdroog wordt is een optie, maar dan blijven er ook weinig andere planten over. Afgraven van de grond is zeer prijzig, dus eigenlijk geen optie. Dan kom je al gauw uit bij het ouderwetse met de handen uittrekken. Als kind kon ik kleefkruid met de blote handen wegtrekken. Nou ja, gedeeltelijk. De stengels breken snel af, dus met wortel en al krijg je het er bijna nooit uit. Tegenwoordig moet ik dat uittrekken van de planten met handschoenen doen, omdat ik anders uitslag krijg.

Gezondheidseigenschappen van kleefkruid

Er is niet veel wetenschappelijk bewijs voor de werking van kleefkruid, maar het wordt toch in de kruidenkunde gezien als een belangrijk kruid voor het lymfesysteem. Daarom wordt het vaak gebruikt voor opgezette lymfeklieren en amandelontsteking. Daarnaast werkt het ontstekingsremmend, licht urine-afdrijvend en heeft het een positieve invloed op de leverfunctie.

Het wordt daarom vaak ingezet bij huidaandoeningen zoals eczeem en psoriasis en luchtwegklachten zoals holteontsteking en neusverkoudheid. Het wordt vaak samen gebruikt met kruiden als Grote brandnetel.

Wil je iets delen?

Wil je een reactie delen of heb je een vraag?

Door het insturen van het formulier kunt je een reactie achterlaten of een vraag stellen over algemene zaken. Wil je liever direct een consult aanvragen dan kan dat ook.

Stel je vraag!

"*" geeft vereiste velden aan

Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.

Van der Pigge is verbonden met haar zusterbedrijf De Groene Os

Zij maken de beste natuurgeneeskundige middelen voor je geliefde dier. Oerkracht uit de natuur voor grote en kleine huisdieren.

De Groene Os