Granaatappel – Punica granatum

Mystiek

Vanuit verschillende culturen en religies heeft de granaatappel wel een symbolische waarde. Als een vrucht zo veel zaden heeft, moet het toch wel met de vruchtbaarheid te maken hebben.

Griekse mythologie

Het begin van de lente is volgens de Griekse mythologie nauw verbonden met Demeter, de godin van de vruchtbaarheid, landbouw en gewassen. Deze kreeg een dochter met oppergod Zeus. De dochter Persephone kwam in de onderwereld terecht en na wat onderhandelingen mocht ze deels terugkeren naar de beschaafde wereld. Ze at zes granaatappelpitten in de onderwereld, die symbool stonden voor de zes maanden die ze ook moest terugkeren naar de onderwereld. In de lente en de zomer – de maanden van de vruchtbare aarde – keerde ze terug naar haar moeder Demeter. Symbolisch ontstaan van de seizoenen (mythe van Demeter).

Christendom

In Hooglied 4:3 vergelijkt de jongen de lach van zijn meisje met het rood van een granaatappel. Als een koord van karmozijn zijn je lippen, je mond is betoverend. Schoonheid en vruchtbaarheid.

Jodendom

De vrucht wordt genoemd in de Thora en symboliseert rechtvaardigheid. 613 zaden zou gelijk zijn aan het aantal geboden in de Thora. De ‘kroon’ van de granaatappel vormt een davidster. De granaatappel representeert vruchtbaarheid, kennis, leren en wijsheid.

Islam

Hij wordt in de Koran genoemd als voorbeeld van een heerlijke vrucht die in de tuinen van het paradijs groeit; een heilige vrucht. De granaatappel staat symbool voor vruchtbaarheid, schoonheid en levenskracht.

Boeddhisme

Samen met de perzik en de citroen is de granaatappel één van de “drie zegeningen”. In de boeddhistische legende werd de demon Hariti, die kinderen verslond, van haar kwade gewoonte genezen door de Boeddha, die haar een granaatappel te eten gaf.

Hoe gezond is granaatappel

Granaatappels zitten boordevol bioactieve stoffen:

• Polyfenolen is een grote groep antioxidanten die voorkomt in groente en fruit, maar ook in thee en olijfolie. Deze antioxidanten hebben verschillende structuren en worden weer onderverdeeld in subgroepen zoals flavonoïden, fenolzuren, lignanen en tannines. En ook daarin bevinden zich weer moleculair verschillende stoffen. Hierin zitten vooral ellagitannines en punicalagines.
• Anthocyanen: zit in de rode kleur. Ze hebben een antioxidatieve werking, met name op het hart en de vaten
• Vitamine C
• Vitamine B6
• Vitamine K
• Kalium
• Koper
• Vezels (vooral in de pitten).
• Suikers (glucose en fructose) ongeveer 12% in de gerijpte vrucht.

Onderzoek

Er wordt volop onderzoek gedaan naar de gezondheidsvoordelen van granaatappel. In de onderzoeken wordt van de plant de vrucht gebruikt en het sap of extracten daarvan. Granaatappel bevat veel verschillende soorten antioxidanten en dat kan van belang zijn voor allerlei gezondheidsissues:

• Hart- en vaatziekten: verlaagt bloeddruk, verbetert het cholesterolprofiel, vermindert oxidatieve stress. Hier een onderzoek naar de bescherming van granaatappel bij vrouwen in de overgang: onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/ptr.8036
• Kan ontstekingsmarkers in het lichaam verlagen.
• Ellagitannines hebben mogelijk een kankerremmend effect bij met name bij prostaat- en borstkanker. Granaatappel bezit meer fytochemicaliën met een antioxiderende-, ontstekingsremmende-, antiproliferatieve-, anti-angiogene-, anti-invasieve- en anti-metastatische eigenschappen en induceert apoptose (natuurlijke celdood). Al deze processen spelen een rol bij kanker. Dat blijkt bijvoorbeeld uit dit onderzoek: www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S1043661818300501
• Vanwege de neuroprotectieve stoffen (bescherming van de zenuwen) kan het bescherming geven tegen cognitieve achteruitgang.
• Antivirale eigenschappen: in het lab ziet men dat het bepaalde virussen remt.
• Artritis: in zowel dierstudies als kleine humane studies vermindert het gewrichtspijn en gewrichtsontstekingen.
• Polyfenolen bevorderen een gunstig microbioom en daarmee de darmgezondheid.

Hoe haal je de pitten uit de vrucht

Je hebt iets meer te doen dan een appeltje te schillen, het is iets arbeidsintensiever proces. Het helpt als je de vrucht qua structuur doorhebt en je weet hoe de compartimenten in elkaar zitten. Ik pel de vrucht na het insnijden onder water. Dat voorkomt dat je de boel onderspettert. De pitjes zakken naar de bodem en de vliesje gaan drijven.

• Snijd een kapje van de boven- en onderkant van de granaatappel af met een scherp mes. Niet te diep in de pitjes, maar rondom door de schil. Haal voorzichtig het kapje eraf, dan zie je de compartimenten.
• Snijd de granaatappel in de lengte langs de randen van de schil in partjes, maar snijd niet te diep.
• Leg de granaatappel boven in een kom met water en trek de pitjes los met je vingers. De vliesjes zullen naar boven drijven, en je kunt de pitjes makkelijk afvangen.
• Schep de vliesjes uit het water met een pollepel.
• De granaatappelpitjes zijn nu klaar om te worden gebruikt.

Heb je teveel pitten, je kunt ze invriezen.

www.youtube.com/shorts/_dfgr2uiqRQ

Lievelingsrecept met granaatappel

Het lekkerste recept is de Marokkaanse groenteschotel van Jetties

Groente uit de oven met yoghurt, feta, munt en granaatappel. Geserveerd met basmatirijst.

Facebookfoto Jetties

Hoe ik dit “namaak”

• Snijd verschillende groente – aubergine, zoete aardappel en pompoen – in grove stukken. Meng het met ras el hanut en olie en een beetje zout. Laat het garen in een ovenschaal op 170 graden  (ik heb een combi stoomoven waardoor het niet droog wordt). Je kunt er nog een beetje vocht bij doen.
• Zorg dat je basmatirijst laat garen, een leuke variant op de rijst is parelcouscous.
• Maak een dressing met dikke volle yoghurt, knoflook, gesneden verse muntblaadjes, en beetje peper en zout.
• Schep de rijst op de bodem, groenten er bovenop, yoghurtdressing en feta en on top granaatappelpitjes

Ontbijt

Chiapudding met granaatappel en yoghurt:

• Meng 2 eetlepels chiazaad met 200 ml yoghurt of kokosmelk. Meng dit 5 minuten zodat de zaadjes niet gaan plakken aan elkaar.
• Voeg een beetje honing toe naar smaak.
• Laat de pudding minstens 2 uur of een nacht in de koelkast staan zodat de chiazaadjes zwellen.
• Bovenop de pudding met granaatappelpitjes en eventueel wat extra fruit of noten.

Echt niet moeilijk om gezond en lekker te eten! Wil je meer weten over de gezondheidswaarde van allerlei zaadjes? Klik hier.