Familie
Echte guldenroede is een plant uit de Asteraceae- ofwel Composietenfamilie. Planten uit deze familie hebben veel bloemen als een bosje bij elkaar staan, waardoor het lijkt of het één bloem is. Deze “bossen bloemen” worden bloemhoofdjes genoemd. Deze bloemhoofdjes bevatten vaak verschillende soorten bloemen. Als we bijvoorbeeld het madeliefje pakken en we gaan goed kijken, kun je zien dat het gele hart uit allemaal staafjes bestaat. Elk staafje is één bloem. Deze bloemen worden buisbloemen genoemd. Je ziet ook gele bloemblaadjes, dit worden lintbloemen genoemd. Paardenbloem en madeliefje zijn bekende soorten uit de Composietenfamilie.
Solidago
Alle planten samen vormen een orde. Binnen deze orde zijn er plantenfamilies. Zo’n plantenfamilie heeft een aantal kenmerken waaraan je de familie kunt herkennen. Bijvoorbeeld: plant bevat 5 kroonbladeren, bloemkleur plant is geel, of bladeren staan recht tegenover elkaar. Binnen plantenfamilies zitten vaak (heel) veel soorten. Sommige soorten in zo’n plantenfamilie lijken heel erg op elkaar en zijn ook genetisch in grote lijnen hetzelfde. Soorten binnen een familie die genetisch zeer sterk op elkaar lijken vormen samen een geslacht. Tot welk geslacht een plant behoort kun je zien aan de Latijnse naam. Het eerste deel van deze Latijnse naam is de geslachtsaanduiding. Het tweede deel de soortsaanduiding.
In het geval van de Echte guldenroede is Solidago de geslachtsnaam en virgaurea de soortaanduiding.
Het geslacht Solidago bevat zowel buis- als stralende bloemen. In alle gevallen is de bloemkleur geel. Alle planten van dit geslacht zijn voor diverse soorten vliegende insecten (o.a. bijen, hommels en graafwespen) belangrijke nectarplanten in de nazomer.
Het geslacht Solidago bevat ca. 100 soorten. Van deze soorten is er slechts 1 die van nature in Nederland voorkomt: de Echte guldenroede.
Echte guldenroede
De Echte guldenroede is een overblijvende (meerjarige) nazomerbloeier. Hij heeft een wortelrozet (een krans bladeren direct boven de grond, net als bij een paardenbloem) en een bloemstengel. De bladeren aan de bloemstengel hebben een gezaagde bladrand, aan de onderzijde meer gezaagd, dan aan de onderzijde. De bladeren zijn ovaal, eivormig. De bloeiwijze is pluimvormig. De bloemen zijn geel.
Verschillen met de andere twee soorten: Echte guldenroede is kleiner (maximaal 1 meter t.o.v. 1,5 meter), staat meer rechtop en heeft aanzienlijk grotere bloemen. Ook is de Echte guldenroede weinig vertakt, waar de andere twee soorten een stuk meer vertakt zijn. Alle drie de planten hebben een wortelstok, maar de Echte guldenroede vormt hier geen uitlopers op.
Waar hij groeit
De echte guldenroede is een plant van de koude en gematigde streken van Europa, en dan met name van berggebieden. Hij staat graag op een helling. De plant heeft een voorkeur voor matig voedselarme, kalkarme, doch niet zure zand- of leemgrond. Hij is erg gevoelig voor bemesting, vandaar dat hij steeds minder voorkomt in Nederland en op de Rode Lijst is gekomen. Hij komt met name voor in het oosten van het land: het oosten van Gelderland en Overijssel, in Drenthe en Zuid-Limburg. In deze streken heeft de plant een voorkeur voor de boszoom, heide en ruigte (grasland met veel hoge kruiden).
Gezondheidstoepassingen guldenroede
Guldenroede wordt veel gebruikt in de plantengeneeskunde. Het is bij uitstek een plant die goed werkt voor je nieren en je vochthuishouding verbetert. Het is een diuretische plant, wat inhoudt dat je er beter door kunt plassen. Dus als je vocht vasthoudt, helpt hij om het makkelijker kwijt te raken. Daarnaast is hij urinezuur-uitdrijvend en bloedzuiverend. Hij kan goed gebruikt worden naast cranberry’s als ondersteuning bij een blaasontsteking. Wat veel mensen niet weten, is dat hij ook goed is voor de luchtwegen. Als je last hebt van hooikoorts of neusverkoudheid, trekt hij de slijmvliezen samen en zorgt guldenroede ervoor dat je minder slijm uitscheidt. Daarnaast is hij ook licht ontstekingsremmend op de bovenste luchtwegen. De plant is rijk aan de bekende antioxidanten rutine en quercetine.
Waarschuwing
Alle planten kunnen soms niet samen met medicatie, ziekte, zwangerschap of borstvoeding. Twijfel je? Neem dan altijd contact op met een deskundige. Deze plant mag in ieder geval niet ingezet worden bij nierfalen en hartfalen.