Koriander – Coriandrum sativum

Plantenfamilie

Koriander is een plant uit de schermbloemenfamilie. Dit is van de grote plantenfamilies in Nederland een van de grootste. Planten uit deze familie zijn nooit houtig en hebben de bloemen in schermen staan. Elke afzonderlijk bloem is meerzijdig symmetrisch en heeft 5 kroonbladeren (de gekleurde bloemblaadjes) en 5 meeldraden (de gele staafjes die je soms in een bloem ziet). Bij een deel van de planten is de stengel hol. Planten uit deze familie worden zelden oud; de meeste soorten zijn één- of tweejarig.

Bekende soorten uit deze familie zijn de peen (Daucus carota) (waar onze wortel van komt), het fluitenkruid (Anthriscus sylvestris), pastinaak (Pastinaca sphondylium) en de reuzenberenklauw (Heracleum giganteum). Sommige soorten kunnen brandblaren geven of zijn erg giftig bij het eten ervan. Aangezien veel soorten moeilijk van elkaar te onderscheiden zijn (gewone berenklauw en pastinaak lijken als ze nog geen bloemen hebben erg op elkaar), is het aanraken of plukken van deze planten niet aan te bevelen als je weinig botanische kennis hebt.

Groeiwijze

Koriander heeft een rechtopgaande volledig groene stengel. Normaal wordt de plant in Nederland ongeveer een halve meter hoog, maar er zijn ook kweekvarianten die tot een meter hoog worden. De plant is onbehaard. Wat opvalt bij koriander is dat de bladeren aan de onderzijde meer “blad” in de bladeren hebben dan de bladeren aan de bovenzijde (veel lijnvormiger). Koriander bloeit in juni en juli. De bloemschermen zijn wit of lichtroze. De kleine, ronde zaden zijn ook aromatisch en vormen zich na de bloei. Ze zijn vrij makkelijk uit de plant te schudden en zo heb je volgend jaar weer zaadjes die je royaal in de grond kan zaaien.

De plant heeft een penwortel. Dat is een dikke hoofdwortel die min of meer recht naar beneden gaat en kleine zijworteltjes heeft. Omdat planten met een penwortel doorgaans diep wortelen, kun je ze al gauw niet meer uit de grond trekken.

Voorkomen

Koriander heeft behoefte aan goed doorlatende grond en veel zon. Dat de plant veel zon nodig heeft, zie je ook terug in de plekken waar de plant te vinden is: akkers, stenige plaatsen en braakliggende grond. Hierbij is er een voorkeur voor zand of leemgrond, daar die grond beter afwatert dan klei.

Keukenkruid

Koriander wordt in de keuken gebruikt om zijn blad, hele zaad en gemalen zaad. De bladeren hebben een totaal andere smaak. Je houdt ervan of niet. Sommige mensen vinden het wat zeepachtig. Het lijkt op de smaak van peterselie, maar heeft ook een citroenachtige ondertoon. Korianderzaad heeft een milde, zoete, kruidige smaak en is vaak onderdeel van specerijenmixen zoals speculaaskruiden, shoarmakruiden en curry’s. Het wordt veel gebruikt in de Aziatische en Mediterrane keuken.

Gezondheidseigenschappen

De gezondheidstoepassing van koriander is sterk verwant aan de toepassing van venkel, anijs, en karwij. Deze kruiden staan bekend om hun krampstillende toepassing voor maag en darmen, en helpen bij een moeilijke spijsvertering. Deze kruiden kunnen ook helpen bij veel gasvorming. Het kan licht prikkelend werken op je darmen, waardoor koriander soms onderdeel is van kruidenmiddelen die wat laxerend werken.

Aan het blad wordt de eigenschap toegedicht dat het ontgiftend werkt op zware metalen. Koriander kan je ook zien als een bladgroente. Bladgroenten zijn belangrijk voor onze gezondheid.