winkel
Webwinkel

Ananas comusus bromelaïne bommetje

Een tropische vrucht met zijn zoete, sappige en frisse smaak. Mijn eerste herinnering komt uit een blauw met geel blikje, het resultaat was een toetje met slagroom.

Oorspronkelijk komt Ananas comosus uit Zuid-Amerika. De Tupi-Indianen uit Brazilië hebben de vrucht de naam gegeven ‘naná’ of ‘anana’, wat ‘kostelijke vrucht’ betekent. Dat de Portugezen het woord adapteerden en meenamen is niet zo vreemd. De Spanjaarden noemen de vrucht piña omdat Columbus de vrucht rond 1500 meenam en het de naam piña de Indes (pijnboom van de Indianen) gaf.

Geschiedenis en symboliek

In tropische oorden – Brazilië, Paraguay, Mexico en delen van het Amazonegebied – doet de vrucht het dus goed. . De gecultiveerde vrucht werd tijdens het kolonialisme door de Portugezen geïntroduceerd in India en zo zijn er wel meer sprongetjes gemaakt.

Dat de glastuinbouw in de 17e eeuw in Europa al booming was, is toch wel een leuke verrassing. Of je nu Koning Karel de Tweede was, een tsaar of een keizer met de naam Peter de Grote, je kon indruk maken met de in het glazenhuis (pinarie) gekweekte vrucht. Dat de vrucht in de 18e eeuw symbool stond voor luxe en gastvrijheid is te begrijpen. Ik kan me daar nu niet zo veel bij voorstellen, maar toen werd de vrucht ook wel “gehuurd” om een beetje indruk te maken. The show must go on.

In de Caribische- en Zuid-Amerikaanse landen waar de vrucht normaal gekweekt kan worden, staat de vrucht symbool voor hartelijkheid en overvloed. In China noemt men de vrucht Wong Lai ‘rijkdom komt’, het symbool voor voorspoed en geluk.

Botanie

Ananas behoort  de Bromeliaceae (bromelia-familie), eenzaadlobbige planten. Ananas is een kruidachtige, langzaam groeiende, vaste plant die het best in tropische gebieden gedijt.

Ananasplanten worden 90 tot 120 cm hoog en 90 tot 120 cm breed, en hebben een groenblijvende basisrozet van stevige, smalle, lange bladeren. De bladeren zijn grijsgroen; sommige soorten hebben bonte bladeren. De bladranden zijn scherp of zaagtandvormig.

De vrucht groeit uit een centrale stengel en is eigenlijk een samengestelde vrucht: hij bestaat uit meerdere bloemen die samensmelten tot één massa.

Deze plant geeft de voorkeur aan helder, indirect zonlicht, aan vochtigheid, en aan licht zuur, goed gedraineerd zand of organisch rijke grond. Hij doet het goed bij een matige tot hoge luchtvochtigheid en temperaturen tussen 20 en 30 graden Celsius. De ananas is zeker niet vorstbestendig (minimaal plus 10 graden C). De plant wordt ongeslachtelijk vermeerderd via een vruchtkroon: uitlopers die aan de basis van de plant worden geproduceerd.

Productie

De 5 belangrijkste producerende  landen zijn Costa Rica, Indonesië, Filipijnen, Brazilië  en China.

Hoe gezond is ananas

Samenstelling per 100 gram rauwe ananas

Energie 50 kcal
Koolhydraten 11,6 g
waarvan suikers   10 g
Vezels  1,6 g
Eiwit  0,5 g
Vet 0.1 g

Verder bevat de vrucht vooral vitamine C (43 mg) en bètacaroteen (provitamine A). Het is een rijke bron van mangaan, koper, vitamine B1 en vitamine B6.

(bron: Juglen Zwaan boek Voedingswaardewijzer)

Ananas schoonmaken gedoe? Valt reuze mee!

Ooit had ik zo’n ananasboor, want hoe doe je het…? Nou, nu liever met een scherp mes.

  • Snijd de bovenkant (kroon) en onderkant eraf.
  • Zet de ananas rechtop en snijd de schil er in verticale stroken af.
  • Verwijder de harde bruine “ogen”.
  • Snijd in kwarten en verwijder eventueel het harde hart in het midden.

Je kunt het hart eten (het is alleen vezeliger en taaier dan de rest van de vrucht):

  • Het bevat zelfs meer bromelaïne en voedingsstoffen dan in het zachte deel.
  • Je kunt het ook gebruiken in smoothies, bij koken van vlees om de textuur zachter te maken, of er sap van maken. Ananassap is hydraterend, bevat veel water en elektrolyten. Dat is goed voor een sportdrankje.
ananas gesneden met kroon

Bromelaïne de kracht van Ananas

Dat ananas méér dan lekker is komt door de grote hoeveelheid bromelaïne.

Bromelaïne is een groep proteolytische enzymen: een combinatie van enzymen met eiwitsplitsende (proteasen) enzymactiviteit. Zo’n enzym breekt eiwitten af door de peptidebindingen tussen aminozuren te verbreken.

Door deze eigenschap helpt bromelaïne de spijsvertering om de eiwitten uit de voeding te verteren.

Vanaf de jaren ’60 wordt ananas al therapeutisch toegepast als één van de eerste ontstekingsremmende middelen, waarbij het duidelijke afname van zwelling, roodheid en warmte teweegbracht, en daaraan gekoppeld vermindering van de veroorzaakte pijn. De typische kenmerken van een ontstekingsreactie. (Mogelijk) onterecht zijn de later ontwikkelde corticosteroïden en NSAID’s meer gepropageerd.

Belangrijkste eigenschappen

  • Spijsvertering verbeteren – dankzij bromelaïne het enzym dat eiwitten afbreekt.
  • Ontstekingsremmend – breed werkend, wederom door de enzymwerking en dan gaat het zowel om gewrichten, pezen als slijmvliezen van de luchtwegen en blaas en darmen.
  • Herstel bij trauma/ blessures – bromelaïne vermindert de ontsteking en de zwelling.
  • Antistollingsactiviteit – dit zijn processen die betrekking hebben op fibrinolyse, het proces waarbij bloedstolsels (voornamelijk bestaande uit fibrine) worden afgebroken. De werking kan plaques en trombose tegengaan. Ik heb geen onderzoeken gevonden, maar de enzymwerking kan op zichzelf nog wel interessant zijn voor mensen met endometriose. Waarbij nu bekend is dat enzymen uit nattokinase en serrapeptase kunnen helpen om stolsels op te ruimen.
  • Ondersteuning bij wondgenezing ook postoperatief – enzymen helpen bij weefselherstel.
  • Anti-kanker – vrij breed onderzoek bij dieren toont verschillende werkingsmechanisme aan.

Hoe te gebruiken

Bromelaïne komt voor in bijna alle plantencomponenten van de ananasplant. Het wordt dan ook geëxtraheerd uit het vruchtvlees, de stengel, de schil en de bladeren. Zo blijkt dat de concentratie bromelaïne in de stengel hoger is dan in de vrucht. Industrieel wordt dit dan ook gebruikt voor preparaten.

Als je enzymen wilt inzetten voor de spijsvertering gebruik je ze even voor de maaltijd, dat geldt voor zowel de enzymatische producten als voor de verse vrucht. Voor alle ander doeleinden moet je het juist gescheiden van de maaltijd gebruiken, zodat de enzymen voor ander ‘doelen’ ingezet kunnen worden.

Ingeblikt, verhit en gesteriliseerd bevat ananas aanzienlijk minder bromelaïne. Dat toetje van toen kan misschien nog wel lekker zijn, maar dan ga ik nu toch voor de verse variant. En tegenwoordig het hele jaar te koop.

Wil je iets delen?

Wil je een reactie delen of heb je een vraag?

Door het insturen van het formulier kunt je een reactie achterlaten of een vraag stellen over algemene zaken. Wil je liever direct een consult aanvragen dan kan dat ook.

Stel je vraag!

"*" geeft vereiste velden aan

Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.

Van der Pigge is verbonden met haar zusterbedrijf De Groene Os

Zij maken de beste natuurgeneeskundige middelen voor je geliefde dier. Oerkracht uit de natuur voor grote en kleine huisdieren.

De Groene Os