winkel
Webwinkel

Kurkuma: geel, geliefd en geneeskrachtig

Kurkuma, curcuma, koenjit, temoe lawak, geelwortel en turmeric, curcumin zijn de verschillende benamingen voor deze specerij. Koenjit is de Maleisische naam van kurkuma en temoe lawak de Indonesische. Kurkuma: geel, geliefd en geneeskrachtig.

De afgelopen 20 jaar is de vraag naar dit kruid enorm toegenomen. Er zijn veel geneeskrachtige kruiden, maar vooral naar de werking van kurkuma op diverse gezondheids- en ziektesituaties is de laatste jaren veel onderzoek gedaan. Met positieve resultaten.

 

Kurkuma longa

De beste geelwortelsoort is de kurkuma longa. Deze groeit in Azië (India, Zuid-China, Indonesië). Van de plant wordt hoofdzakelijk de wortel gebruikt die rijk is aan bepaalde inhoudsstoffen, curcuminoïden geheten. Er zijn ook nog andere soorten kurkuma zoals kurkuma xanthorrhiza (groeit vooral op Java) en zedoarla (groeit in de Himalaya).

Het is een gele stof die veelvuldig in de Aziatische keuken wordt gebruikt voor heerlijke gerechten. Het wordt ook vaak aan rijst toegevoegd om die geel te maken, bij nasi bijvoorbeeld. Het schijnt dat de gemiddelde Indiër ongeveer 2 gram kurkuma per dag eet. Indiërs maken uiteraard veel curry’s en daarvan is geelwortel steevast onderdeel. Maar ook van bijvoorbeeld linzensoep bepaalt kurkuma de geur en de kleur. Wij hebben in de winkel zeker 10 mengsels waar kurkuma in verwerkt is.

Golden milk

Op dit moment is kurkuma ook populair in golden milk. Hierbij wordt ½ theelepel kurkuma gebruikt met amandel- of kokosmelk, een beetje zwarte peper, 1 cm verse gember in plakjes, 1 ceylon-kaneelstokje, 2 gekneusde kardamompeultjes (of gekneusde zaadjes) en een beetje honing voor het zoet. Het is een typisch ayurvedisch drankje met veel gezondheidsvoordelen, waarover zo later meer.

Opneembaarheid curcumine

De werkzame stoffen in kurkuma vallen onder de etherische oliën en de fenolen. Het bekendste en belangrijkste stofje uit de kurkuma heet curcumine.

Nou is onbewerkte vorm van het pure kruid curcumine voor de darmen vrij lastig opneembaar. Het schijnt dat maar 2,4% wordt opgenomen. Deze opneembaarheid ligt in voedingssupplementen veel hoger omdat via speciale procedures de concentratie van curcumine verhoogd kan worden tot bijvoorbeeld 95%.

Maar dan nog steeds kan de opneembaarheid wat lastig zijn. Daarom wordt er vaak zwarte peper aan toegevoegd, wat de opneembaarheid door de darmen met een factor 20 vergroot. En wat sommige firma’s ook doen is curcumine binden aan fosfolipiden (een soort vetmoleculen) waardoor het makkelijker door de darmwand heenkomt.

Het geheel is meer dan de afzonderlijke delen

Ondanks het feit dat de stof curcumine niet heel makkelijk wordt opgenomen zegt dat overigens nog niet dat kurkuma in het eten geen toegevoegde waarde heeft. In de plantgeneeskunde gaan we altijd uit van de hele plant. Er zijn dan wel bepaalde werkzame bestanddelen geïdentificeerd, maar het geheel is meer dan de afzonderlijke delen. De zogenaamde ballaststoffen (stoffen die ook in de plant zitten, maar nog geen bekende sterke werkzaamheid hebben) werken hoogstwaarschijnlijk samen in de werkzaamheid van de plant in het menselijk lichaam.

Kurkuma binnen de darmen en buiten de darmen

Zo werkt kurkuma bijvoorbeeld helend op het slijmvlies van het maagdarmkanaal en ontstekingsremmend bij ontstekingen van de slijmhuid (de binnenbekleding van de darmen). Daarnaast prikkelen de etherische oliën in kurkuma ook de galproductie door de lever waardoor we bijvoorbeeld vet eten beter kunnen verteren.

Dus eigenlijk kun je onderscheid maken tussen kurkuma dat in het maagdarmkanaal zijn werk doet en kurkuma dat buiten het maagdarmkanaal in de dieper gelegen weefsels zijn werk doet. In het laatste geval is de opneembaarheid belangrijk.

Wat doet kurkuma in je lichaam als het eenmaal is opgenomen?

Dat is heel divers. Hier zijn zeer veel studies gedaan bij dieren en in petrischaaltjes en daar zijn deze voorlopige conclusies uit voortgekomen:

  • als antioxidant beschermt het tegen de aanmaak van vrije radicalen die schade kunnen berokkenen aan onze weefsels
  • helpt tegen ontstekingen en kan worden ingezet tegen maagzweren en gewrichtsontstekingen (dit is bewezen in dubbelblind placebogecontroleerde onderzoeken)
  • is mogelijk antimutageen, dus tegen sommige vormen van kanker (maar dit moet nog verder onderzocht worden)
  • kan helpen bij depressie (bewezen effectief) en mogelijk bij dementie (dit moet ook nog verder bewezen worden)
  • is mogelijk tegen microben, dus tegen ziekteverwekkers
  • bevordert bij uitwendig gebruik de wondgenezing
  • beschermt de lever en bevordert de vertering van vetten uit het eten waardoor de cholesterolspiegel daalt
  • stimuleert de galproductie waardoor galstenen worden voorkomen
  • is bewezen effectief bij menstruatieklachten

Heb je vragen of ben je nieuwsgierig naar onze kruiden? Loop gerust binnen en vraag ons advies, bel ons op of stuur een mail. We helpen je graag.

Wil je iets delen?

Wil je een reactie delen of heb je een vraag?

Door het insturen van het formulier kunt je een reactie achterlaten of een vraag stellen over algemene zaken. Wil je liever direct een consult aanvragen dan kan dat ook.

Stel je vraag!

"*" geeft vereiste velden aan

Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.

Van der Pigge is verbonden met haar zusterbedrijf De Groene Os

Zij maken de beste natuurgeneeskundige middelen voor je geliefde dier. Oerkracht uit de natuur voor grote en kleine huisdieren.

De Groene Os